Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

RAVELIJN

betekenis & definitie

heet in de vestingbouw een voor het midden van de courtine van een gebastionneerd front in de gracht gelegen buitenwerk van aarde, al of niet met een muur bekleed. De vorm was oorspronkelijk (zij het zelden toegepast) die van een gelijkbenige driehoek met wallen langs de opstaande zijden of facen en van achteren open; reeds Leonardo da Vinci beval ze in het eind van de 15de eeuw in die vorm aan ter bescherming van de poorten van ommuurde steden.

Marolois en Freitag echter passen de ravelijnen in hun grotere vestingen wel stelselmatig toe ter betere flankering van de naastliggende bastions.Deze toepassing heeft o.a. bij de vestingen Coevorden, Hulst en Groenlo plaatsgehad; bij laatstgenoemde dadelijk na het beleg van 1627. Later ging men de ravelijnen vergroten, opdat zij de achtergelegen bastionsflanken des te beter zouden kunnen dekken. Om een ravelijn nog hardnekkiger te kunnen verdedigen werd er toen veelal een reduit in geplaatst. Dergelijke constructies treft men vooral aan in de latere stelsels van Vauban en Coehoorn en in dat van Cormontaingne. Een voorbeeld van een hardnekkige ravelijn-verdediging is die van het ravelijn Dedem te Bergen op Zoom in 1747. Het ravelijn Styrum te Groenlo en het ravelijn van IJzendijke zijn met Rijkssubsidie door de gemeenten aangekocht en worden als monument in stand gehouden. Ook de vesting Willemstad bezit één ravelijn, Naarden zes en van Bergen op Zoom is nog het ravelijn „op den Zoom” in goed gerestaureerde staat over, een der zeer weinige vestingwerken van Coehoorn, die nog bestaan.

< >