(29 Nov. 1635 9 Dec. 1699), Schots edelman uit een R.K. royalistische familie, week ten tijde van Cromwell op zijn 16de jaar uit naar het vasteland, bezocht een Jezuïetenschool, diende afwisselend in het Zweedse leger tegen Polen en in het Poolse leger tegen Zweden en kwam in 1661 in Russische krijgsdienst. Hij onderscheidde zich door zijn bekwaamheid en toewijding, was een tijd commandant van Kiew, maakte de beide veldtochten van 1687 en 1689 onder Golitsyn tegen de Krimtataren mee en gaf, bij het conflict van 1689 tussen de jonge Peter I en zijn zuster Sophie door met de buitenlandse troepen naar de zijde van de eerste over te gaan, de doorslag.
In de volgende jaren raakte hij zeer bevriend met Peter en droeg aanzienlijk bij tot diens militair-technische vorming in Westerse zin. Hij schreef een dagboek, dat van groot belang is voor de kennis van de Russische geschiedenis van deze tijd. Het is in Duitse vertaling uitgegeven (3 dln, St Petersburg 1849-’52).Lit.: A. G. Brückner, P. Gordon en zijn dagboek (St.
Petersburg 1878, Russ.).
