Port.schrijver (Lissabon 20 Aug. 1644-1710), is de meester der ascetische literatuur in Portugal. Van zijn leven is weinig bekend.
Hij studeerde te Goimbra filosofie, kanoniek recht en theologie en zijn eerste werk was Exercicios espirituaes e Meditagöes, waarin hij de zonden gispte, de ellenden van dit leven aantoonde en de mensen opwekte tot contemplatie. Het is ten dele in vragen en antwoorden, ten dele in de vorm ener verhandeling geschreven, levendig van stijl en zonder geleerdheidsvertoon. Belangrijk is dat gedeelte, waarin de bestemming van de mens behandeld wordt, een onderwerp, dat hij later weer opnam in zijn Ultimos Jins do homem (gedr. 1728). Luz e calor (Licht en warmte) is een uitgebreide verhandeling, waarin getracht wordt het verstand te verhelderen door middel van het licht der wetenschap, terwijl de liefde tot God versterkt moet worden door de warmte van zijn opwekkingen, voorbeelden en meditaties. Het boek bestaat uit 9 grote hoofdstukken, welke nog door hun aesthetische emotie kunnen boeien. Het hoofdstuk over de duivelbanning is een merkwaardige symptomatologie van gewetensstoringen, obsessies, somnambulisme enz.
Zijn bekendste werk is de vijfdelige Nova floresta de apophtegmas (gedr. 1706-1728). Gelijk de titel aanduidt, is dit een verzameling spreuken, van stichtelijke en geleerde aard. Ze zijn alphabetisch geordend en van talrijke parafrasen en aantekeningen voorzien. Zij boeien nog heden door haar diepte van inhoud en schoonheid van vorm. Ook als redenaar had hij naam. In 1711 verschenen zijn Sermöes e prdcticas.Lit.: F. de Figueiredo, Historia de la lit. port. (Barcelona I927)-
