Corsicaans vrijheidsstrijder (La Stretta di Morosaglia 26 Apr. 1726 - Londen 5 Febr. 1807), zoon van een der leiders van de Corsicaanse opstand tegen Genua, werd door het Bewind der Patriotten in 1755 tot kapitein-generaal van Corsica benoemd en streed gelukkig tegen de Genuezen; gaf wijze wetten, o.a. tegen de bloedwraak, poogde de landbouw op te beuren en stichtte scholen. Nadat de Genuezen in 1768 Corsica aan de Fransen hadden afgestaan, verdedigde Paoli het eiland nog een geheel jaar tegen deze laatsten.
Toen Paoli bij Ponte Nuovo een beslissende nederlaag geleden had (Mei 1769), nam hij de wijk naar Engeland. Van Lodewijk XVI ontving hij in 1789 de titel van luitenant-generaal en het commando te Bastia. Daar werd hij in 1790 door zijn medeburgers aan het hoofd der Nationale garde geplaatst en tot voorzitter van het Bewind benoemd. Na de terechtstelling van Lodewijk XVI scheidde hij zich af van de democratische partij op Corsica. Namens de Nationale Conventie te Parijs kwamen commissarissen op het eiland, die de Fransgezinde republikeinse elementen rondom zich verenigden, terwijl Paoli met de meer conservatieven hulp zocht bij Engeland. Een felle burgeroorlog volgde, waarin de Fransen werden verslagen, zodat Corsica onder Brits protectoraat werd gesteld (1794).
Elliot werd gouverneur en deze zocht steun bij Paoli’s tegenstander Pozzo di Borgo. Een nieuwe strijd volgde, die nog jaren duurde en waarin de Fransen ten slotte wonnen. Maar Paoli werd naar Londen ontboden om hem van het eiland te verwijderen (13 Oct. 1795) en keerde niet meer naar zijn vaderland terug. Engeland gaf hem een jaargeld.Lit.: J. Boswell, An Account of Corsica; the Journal of A Tour to that Island and Memoirs of Pascal Paoli (Glasgow 1768, herdr. 1923); C. L. Close, Leben P. P.’s (Braunschweig 1853); F. Lancisa, P.
P. e la guerra d’indepedenza della Corsica (1890): Bartoli, Histoire de P. P. (1891); H. W. Hartmann, Korsika z. Zeit der Franz. Rev. 1789-1794 (1930).
