marquis, Frans schrijver (Aix 6 Aug. 1715 - Parijs 28 Mei 1747), was als ongefortuneerd edelman gedwongen tot de militaire loopbaan, maar nam gedesillusionneerd in 1744 ontslag, nadat in de Boheemse veldtocht zijn benen waren bevroren.
Een geprojecteerde diplomatieke carrière werd afgebroken doordat de pokken zijn gezicht hadden geschonden en hem bijna blind hadden gemaakt. Voortaan leefde hij, gebrouilleerd met zijn familie, in behoeftige omstandigheden te Parijs, troost vindend in de studie der letteren, de omgang met enige vrienden, waaronder Voltaire en stierf betrekkelijk jong in stoïcijnse berusting.
Uit zijn werken: Introduction à la connaissance de l’esprit humain, Réflexions en Maximes ( 1747), die hem slechts weinig geldelijk gewin opbrachten, spreekt een vurig en nobel karakter, vol dadendrang, een onwankelbaar geloof in de mensheid. Vauvenargues, gevoed door de lectuur van Pascal en de andere klassieke schrijvers uit de 17de eeuw, sterk beïnvloed door Plutarchus (die hij slechts in vertaling had gelezen), is een der beminnelijkste maar ook een der scherpst peilende moralisten uit de 18de eeuw, wiens ware betekenis pas tegen het midden der 19de eeuw werd begrepen, vooral dank zij de enthousiaste studie welke Sainte-Beuve aan hem wijdde.
DR R. WIARDA
Bibl.: Œuvres, p.p. Gilbert, 2 dln (Paris 1857); p.p. P. Varillon (1929, 3 vol.); bloemlezing d. Gaillard de Champris, met bibliografie (Paris 1942) ; Lettres inédites, p.p. G. Sainville (1933).
Lit.: Sainte-Beuve, Lundis, t. III en t. XIV; M. de Rouville, De levenskunst van V. (Leiden 1920) ; M. Wallas, L. d. C., Marquis de V. (Cambridge 1928) ; G. Lans on, Le Marquis de V. (1930): J Fransen, V. of de onvoltooide symphonie, Rede (Groningen 1936); F. Vial, Une philosophie et une morale du sentiment; L. d. C., Marquis de V. (1938); L. van Raalte, Publications récentes sur V., in: Neophil. dl 20.
