Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-01-2023

LIDUÏNA

betekenis & definitie

Heilige, of Lidwina (Schiedam18 Mrt 1380-14Apr. 1433), uit arme ouders geboren, werd in 1395 bij het schaatsenrijden door een speelgenote aangereden en brak een rib in haar rechterzijde. De ene ontsteking volgde op de andere.

Dit lijden verdroeg ze 38 jaren lang, terwijl zij vrijwel geen voedsel nam. Zij werd begenadigd met visioenen en extases, en kan gelden als een vertegenwoordigster van de lijdensmystiek. Zij stierf geheel onopgemerkt, zoals zij het gewenst had. Reeds het jaar daarop werd op het St Janskerkhof boven haar graf een kapel met altaar opgericht. In 1615 werden de relikwieën der „maagd van Schiedam” op last van aartshertog Albert naar Brussel vervoerd en aartsbisschop Hovius keurde haar cultus goed. In 1871 kwam een gedeelte der relikwieën naar Schiedam terug. In 1890 werd de verering van de H. Liduïna (haar naam wordt wel op 12 manieren geschreven) door een decreet van paus Leo XIII als cultus immemorialis bekrachtigd, na onderhandelingen, die reeds in 1873 begonnen waren. Haar feestdag is 14 Apr. De eerste levensbeschrijver van S. Liduïna is geweest Jan Gerlachszoon, een bloedverwant, die lang met haar onder één dak gewoond heeft. Zijn werk, te Delft in 1487 gedrukt onder de titel Tleven van Liedwy die Maghet van Sciedam, is de voornaamste bron van haar Latijnse biograaf Joh. Brugman (beste uitg. van diens Vita Lydwinae, Schiedam 1498). Een nieuwe vermaardheid kreeg Liduïna door de moderne biografie van de Franse realist en symbolist J. K. Huysmans. Het vijfde eeuwfeest van de Schiedamse lijderes werd in 1933 met luister gevierd. In de kunst wordt de H. Liduïna wel afgebeeld met om haar hoofd een krans van rozen. In haar ene hand draagt zij een crucifix, in de andere een bloesemtak. Een devotieprentje ter ere van de heilige werd reeds ca 1500 te Gouda gedrukt. In haar levensbeschrijving door Pater Brugman komen houtsneden voor met episoden uit haar leven. Een zilveren beeld in welks voet haar relieken besloten zijn werd voor de aan haar toegewijde kerk te Schiedam in 1950 vervaardigd door de Maastrichtse edelsmid Kersten naar een ontwerp van Charles Vos.Lit.: J. K. Huysmans, Sainte Lydwine de Schiedam (11de dr., Paris 1911); H. Meuffels, Sainte Lydwine de Schiedam (Paris 1925); Het Leven der H. Liduina door Joannes Brugman, vertaald en bewerkt door G. A. Meijer O.P. (3de dr., herz. d. A. van Dijk O.P., Schiedam 1934); J. B. W. M. Möller, Sint Liduina van Schiedam (’s-Gravenhage 21948).

< >