Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-01-2023

LEVELLERS

betekenis & definitie

(eig. gelijkmakers) was een godsdienstig-staatkundige partij in Engeland tijdens de burgeroorlogen, voortgekomen uit de Independenten en grotendeels behorende tot de armere middenstand, die een machtige groep in het parlement heeft gevormd. Sedert 1647 vond men hen onder de radicale soldaten in het leger van Cromwell.

In heftige pamfletten formuleerden zij hun radicaal-democratische eisen: volkssouvereiniteit, gelijke politieke rechten en gelijkheid van allen voor de wet, algemeen kiesrecht, vrijheid van godsdienst, scheiding van Kerk en Staat. Teleurgesteld over de autocratie van Cromwell na de onthoofding van Karel I, veroorzaakten ze een oproer in 1649, dat door Fairfax werd onderdrukt. Hun voornaamste agitators waren John Lilburne (1614 -1657), Richard Overton en William Walwyn.Lit.: M. Wolfe, Leveller Manifestoes of the Puritan Revolution (New York 1944); W. Haller and G. Davies, The Leveller Tracts 1647-1653 (New York 1944) ; T. C. Pease, The Leveller Movement (Washington 1916); W. Schenk, The Concern for Social Justice in the Puritan Revolution (London 1948); M. A. Gib b, John Lilburne, the Leveller (1947).

< >