Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 04-07-2022

Leo jud

betekenis & definitie

of Judae, medewerker van Zwingli te Zürich (Gemar, Elzas, 1482 - Zürich 19 Juni 1542), studeerde te Schlettstadt en te Bazel, werd daar bevriend met Zwingli en door Thomas Wyttembach voor de theologie gewonnen. Eerst kort predikant in zijn vaderland, volgde hij 1519 Zwingli te Mariae Einsiedeln op en werd in 1522 predikant aan St Peter te Zürich, trouw en uiterst arbeidzaam medehelper van Zwingli en na diens dood — daar hij zijn opvolger niet waagde te worden — van Bullinger.

Hij heeft bijzondere wetenschappelijke verdiensten door zeer vele vertalingen in het Zwitsers-duits (Erasmus, Luther, Thomas a Kempis, Augustinus), door zijn leiding in de Züricher reformatorische Bijbelvertaling, een eigen Latijnse vertaling van het O. T., de opstelling van een doopformulier (1523) en drie catechismi, w.o. een bewerking van die van Genève. Zijn pastoraal werk was veel en van voortreffelijke hoedanigheid; ook Schaffhausen, St Gallen, Graubünden, Thurgau en Bern profiteerden van zijn qualiteiten. Hij was, anders dan Zwingli, een voorstander van de vrijheid der kerk, zonder vermenging van politieke en kerkelijke belangen. Van Jud is o.a. het kerklied: U zij altijd, Mijn hart gewijd (Herv. gez. 193).Lit.: C. Pestalozzi, L. J. (1860); A. Lang, Der Heidelberger Kat. u. vier verwandte Katechismen (1907); L. Weisz, L. J., Ulrich Zwinglis Kampfgenosse (1942), alwaar overige bibl. en lit.

< >