graaf (1640-1709), was een der bekwaamste diplomaten van Lodewijk XIV, dien hij te Nijmegen bij de vredesonderhandelingen vertegenwoordigde (1678). Daarna werd hij Frans gezant te ’s-Gravenhage.
Hij verklaarde terstond nadrukkelijk zijn koning te vertegenwoordigen bij de Staten-Generaal en niet bij Willem III. Zijn streven was er op gericht de Republiek tot een bondgenootschap met Frankrijk te bewegen, althans haar af te houden van een coalitie tegen den „zonnekoning”; daartoe trad hij vooral in verbinding met de Amsterdamse regenten, die niet op Willem III gesteld waren en diens anti-Frans-gezinde politiek vreesden wegens hun handelsbelangen. Vooral in 1683 en 1684 ontplooide hij een levendige actie en wist aan Amsterdam allerlei voorrechten voor zijn scheepvaart te beloven. Maar er werden brieven van hem onderschept en dit gaf aanleiding tot heftige tonelen in de Staten van Holland tussen den Prins en Amsterdam. Bovendien verzwakte de vijandschap van Lodewijk XIV tegen het Protestantisme de positie van d’Avaux. In 1688 waarschuwde deze den Engelsen koning Jacobus II herhaaldelijk tegen de geheime onderhandelingen, die aanzienlijke Engelsen te ’s-Gravenhage met Willem III en zijn gemalin voerden. Hij dreigde met gewapende tussenkomst van Frankrijk, indien de Prins het wagen durfde Jacobus aan te vallen; maar zijn dreigementen hadden geen uitwerking.In 1693 werd d’Avaux tot gezant bij het Zweedse Hof benoemd, waar hij met even grote bekwaamheid dezelfde politiek als in Nederland voorstond.
Lit.: Négociations de Monsieur Ie Comte d’Avaux en Hollande jusqu’en 1688, publiées par Edm. Mallet (6 dln, Paris 1752-1753); Négociations du comte d’A., ambassadeur à la cour de Suède, publiées par J. A. Wynne (Werken Historisch Genootschap; 4 dln).
