of Johan, graaf van NASSAU, bijgenaamd de Oude (Dillenburg 22 Nov. 1535 - 8 Oct. 1606), tweede zoon van Willem de Rijke, graaf van Nassau-Dillenburg, en van Juliana van Stolberg en dus de oudste broeder van prins Willem I, was in tegenstelling met deze, ijverig Lutheraan en tegenstander van het Calvinisme, totdat hij daartoe in 1572 overging.
Volgens een gemaakt accoord, erfde hij bij de dood van zijn vader de Nassause bezittingen.
Hij ondersteunde de prins krachtig in de strijd tegen Philips II en beleende herhaaldelijk zijn heerlijkheden om hem van geld te voorzien om de krijgstochten van 1568, 1572 en 1574 te financieren. In 1577 kwam hij in de Nederlanden en vergezelde hij de prins naar Antwerpen en Brussel en in 1578 werd hij op voordracht der Staten van Gelderland door Matthias benoemd tot stadhouder van dat gewest. Hij ijverde er zeer voor de zaak zijns broeders en trachtte er met krachtige hand het Calvinisme in te voeren. In naam van de prins, die in het Z. vertoefde, voerde hij de onderhandelingen, die tot de Unie van Utrecht leidden, waarbij èn in Gelderland èn bij de andere afgevaardigden de grootste bezwaren met geduld werden overwonnen. Kort daarna verloor hij zijn vrouw, gravin Elizabeth van Leuchtenburg (6 Juli 1571) en daardoor ontstonden moeilijkheden aan het Dillenburgse hof; daarbij kwamen de tegenwerking, die hij van de Katholieken in Gelder ondervond, de samenwerking, die de prins met Frankrijk zocht, door Jan van Nassau zeer afgekeurd, en de veroveringen van Parma.
Dit alles maakte, dat hij in Juli 1580 zijn ambt van stadhouder neerlegde en naar Dillenburg terugkeerde. Van daaruit bleef hij zijn broer en na diens dood diens familie steunen, terwijl hij bij de Staten Generaal aandrong op terugbetaling van het door hem in de Opstand voorgeschotene. In 1594 werd door de Staten-Generaal beloofd, dat in 5 jaar 645 000 gld zouden worden betaald (wat in 30 jaar gebeurde). In die tijd en later ijverde hij zeer voor de samenwerking der Protestanse vorsten in Duitsland, maar al zijn pogingen slaagden er niet in dezen uit hun apathie op te wekken. In 1580 huwde hij gravin Kunigunde van Palts-Zimmern en toen deze in 1586 overleed, enkele maanden later gravin Johanna van Sayn-Wittgenstein; hij had 24 kinderen, van wie Willem Lodewijk, Ernst Casimir en vele anderen in Staatse dienst traden.
