graaf van, of Moray (ca 1531 - Linlithgow 23 Jan. 1570), onwettige zoon van Jacobus V van Schotland en van Margaretha, een dochter van lord Erskine, werd reeds in 1538 abt van St Andrews, doch trok zich uit de geestelijke stand terug. In 1559 voegde hij zich bij de Protestantse adelspartij onder invloed van John Knox.
Desondanks verhief zijn halfzuster, Maria Stuart, toen zij koningin van Schotland was geworden, hem tot graaf van Murray (Febr. 1562); zij nam hem in haar Raad op en hierin had hij spoedig de leiding, maar kwam, toen de koningin niet met Leicester, maar met Darnley in het huwelijk trad, openlijk tegen haar in verzet, zodat hij met andere Protestantse lords de wijk moest nemen naar Engeland (1565). Na de moord op Rizzio (waarvan het onzeker is of Murray medeplichtig was) keerde hij terug en nam de leiding in de regering. De moord op Darnley werd zeker door hem mede beraamd en toen Maria Stuart naar Engeland was gevlucht, heeft hij vooral haar zwaar beschuldigd. Hij was sinds 1567 regent van de jonge koning en vond steun bij Elizabeth; hij versloeg de aanhangers van Maria bij Langside en dwong haar tot haar vlucht naar Engeland. Hij bestuurde als regent het rijk krachtig en was algemeen gezien, maar weigerde zich tot koning te laten verheffen. Tijdens de opstand van de Katholieke adel in Noord-Engeland tegen Elizabeth steunde hij de laatste en trad na de onderwerping op tegen hen, die naar Schotland vluchtten. Daarom werd hij te Linlithgow door een fanatiek Schots Katholiek vermoord.Lit.: A. Lang, History of Scotland, 4 dln (1900-’7); W. L. Mathieson, Politics and Religion, 1550-1695, 2 dln (1902).
