Vlaams letterkundige en democratisch agitator (Antwerpen 5 Mei 1804 - Brussel 14 Jan. 1886), werkte eerst in een weverij te Lier, werd onderwijzer te Brussel, doch werd reeds in 1831 ontslagen en moest, na een vergeefse poging tot opening van een eigen school, tot het weversbedrijf terugkeren. Voor een arbeidersvereniging schreef hij zes fel democratische, anticléricale stukken, waarvan Klaes Lyden (1835) het eerste en Het Aerdsch Paradys (1836) het belangrijkste is.
Hierin wordt, lang voor het beroemde Voyage en Icarie van Etienne Cabet, een utopische heilstaat geschilderd.Als inrichter van de eerste politieke meetings in België (1836-1848), als redacteur van weekblaadjes en als schrijver van satirische volksliedjes, Volksalmanakken van Vader Kats, Katechismussen en polemische brochures, ook van Volksgedichten (1851), is hij een voorloper van de socialistische arbeidersbeweging in België.
In 1850 stichtte hij te Brussel het (amateurs-) Tooneel der Volksbeschaving. Zes jaar lang trad hij als directeur op, schreef, vertaalde en regisseerde hij diverse amusements- en gelegenheidsstukken. Kats was actief Vlaamsgezind, een voorloper van de sociale richting in de Vlaamse Beweging, die pas op het einde der 19de eeuw in Lodewijk de Raet haar woordvoerder vond.
j. KUYPERS
Lit.: J. Kuypers, J. K., agitator (Brussel 1931, met bibliogr.).
