Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

IJSHEILIGEN

betekenis & definitie

of Dagen der Ijsheiligen, naam waaronder in Europa II, 12 en 13 Mei (in Zuid- en Z.O.-Duitsland en Rusland ook 14 Mei) bekend staan; deze ijsheiligen zijn dan St Mamertus, Pancratius en Servatius. Op deze dagen verwacht men als regel een scherpe koude-inval, die licht tot nachtvorst voert.

Zoals bij zo vele gevallen van volkswijsheid betreffende het weer, zit hierin wel enige waarheid, met bijgeloof gemengd. Iedereen weet dat in ons voorjaar na bijna elke zachte periode weer een koude-inval van enige dagen volgt en de reden daarvoor is dezelfde als die welke ons voorjaar in de regel als geheel schraal of guur maakt: de temperatuur der zee, die achterblijft bij die van het land en in volle zee eerst in Mrt haar minimum bereikt, begunstigt in het voorjaar het optreden van hoge luchtdruk boven de zee, terwijl het binnenste van het vasteland zich veel spoediger verwarmt, wat het ontstaan of de toeneming van depressies bevordert. Een lage druk in het O. brengt ons, samen met de hoge druk op de zee in het W., noordelijke winden, die ook de bovenlucht sterk afkoelen en zo koude-invallen (vaak met noordwesterbuien) veroorzaken.

De klimatologische statistiek leert, dat er ca de tweede week van Mei gemiddeld enige vertraging in de toeneming van de gemiddelde temperatuur optreedt, doch in een willekeurig jaar kan een koude-inval evengoed op andere dagen als op de genoemde drie optreden.

< >