Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 04-07-2022

Het jongste duitsland

betekenis & definitie

ook genoemd Die Moderne, was de verzamelnaam voor een groep schrijvers, die tussen 1880 en 1900 optraden en naar een nieuwe, naturalistische kunst streefden (de term komt het eerst voor bij Adalbert von Hanstein, 1900). Een uiterlijke band bestond tussen hen niet en een innerlijke nauwelijks, daar verschillende tot het Jongste Duitsland gerekende dichters feitelijk symbolisten waren.

De meeste schrijvers van het Jongste Duitsland woonden in Berlijn, Wenen en München en zijn vertegenwoordigers van de grote-stadscultuur.In de eerste tijd zijn de invloeden van Zola, Ibsen, Strindberg en Tolstoi melkbaar. De oudste groep (de gebr. Hart, Arno Holz, Conradi, Henckell) bestond hoofdzakelijk uit lyrici en had bij het publiek weinig succes. Veel belangrijker waren de romanschrijvers (Kretzer, Sudermann, Polenz, Bahr, Schnitzler, Bierbaum) en de vertegenwoordigers der dramatische kunst (Hauptmann, Sudermann, Schnitzler, Hofmannsthal). In 1889 werd te Berlijn onder de leiding van Otto Brahm de ,,Freie Bühne” opgericht, waar de nieuwe naturalistische drama’s gespeeld werden. Het openingsstuk was Ibsen’s Gespenster; later volgden G. Hauptmann Vor Sonnenaufgang, Anzengruber Das vierte Gebot, Holz en Schlaf Familie Selicke en Tolstoi Die Macht der Finstemis. Tijdschriften uit de kringen van het Jongste Duitsland zijn: Die Gesellschaft (Conrad, Kirchbach), Die freie Bühne (Holz, Schlenther, Brahm) en Pan (Bierbaum).

Daar van een gemeenschappelijk programma geen sprake was, viel het Jongste Duitsland spoedig in verschillende richtingen uiteen.

PROF. DR H. W. J. KROES

Lit.: A. Holz, Die Kunst, ihr Wesen und ihre Gesetze (1891); A. v. Hanstein, Das jüngste Deutschland (1900); A. Kerr, Das neue Drama (1905); F. Arnold, Das moderne Drama (1907); O. E. Lessing, Die neue Form (1910).

< >