wezen in de mythologie, waaraan bovennatuurlijke krachten worden toegeschreven en dat een belangrijke rol heeft vervuld bij de bewoonbaarmaking der aarde na de Zondvloed of bij de Schepping. Soms brengt de Heilbrenger de mensen belangrijke wetten, leert hun allerlei nuttige werktuigen, planten en dieren kennen, stelt regels vast voor huwelijk, initiatie, besnijdenis enz.; in het algemeen is hij een mythische weldoener.
Nu eens is hij een mythische figuur aan de Godheid verwant, dan weer is hij een mens, van wie historische bijzonderheden bekend zijn. De naam Heilbrenger werd het eerst gebruikt door K. Breysig, die mythen aantrof bij Noordamerikaanse Indianenstammen. Hoewel een onderzoek naar de verspreiding van de Heilbrenger nog niet heeft plaats gehad, is wel zeker, dat hij ook in Afrika en in Indonesië niet ontbreekt.Lit.: A. v. Deursen, Der Heilbringer bei den Nord-Amerikanischen Indianern (Groningen 1931, waarin een uitgebreide lit.opg. voorkomt); G. Kock, Is „der Heilbringer” a God or not? Ethnos 8 (1943); W. D. Wallis, Messiahs: Their rôle in civilization (Washington 1943).
