Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

HAIDINGER

betekenis & definitie

bundels van (naar de minera-loog Wilhelm Karl Ritter von Haidinger, Wenen 5 Febr. 1795 - 19 Mrt 1871), noemt men het merkwaardige figuurtje, dat men kan zien wanneer gepolariseerd licht in het oog valt, ondersteld dat de verlichting voldoende egaal is. Men kan het na enige oefening niet alleen zien in de weerspiegeling van de hemel in een glazen plaat onder een hoek van 60° met de normaal (de polarisatiehoek), maar ook direct in het licht van de blauwe hemel, dat zelf al vrij sterk gepolariseerd is.

Het figuurtje bestaat uit een geelachtige tweezijdige pluim met aan weerszijden van het midden twee blauwachtige wolkjes. De langwerpige pluim is ca 4° lang en staat loodrecht op de trillingsrichting van het licht, die op haar beurt bij verstrooid blauw hemellicht loodrecht op het vlak zon-waargenomen punt-oog staat (uitgezonderd in een gebied vlak bij de zon); de gele pluim wijst dus naar de zon toe. Het verschijnsel ontstaat door zekere eigenschappen (dubbelbreking en absorptie) van de netvlieszenuwen in de gele vlek van het oog.Lit.: M. Minnaert, De Natuurkunde van het Vrije Veld I, § 182, 1ste dr. (Zutfen 1937); F. Busch en G. Jensen, Tatsachen u. Theorien der atmosph. Polarisation (Hamburg 1911).

< >