of Fíann (meervoud: fíanna) is de technische term voor een schaar zwervende krijgslieden in Ierland tijdens de vroege eeuwen van onze jaartelling, misschien gevormd uit de autochthone bevolkingsgroepen, die verplicht waren krijgsdienst te verrichten voor de Gaelische veroveraars. De overlevering maakte zich meester van de leden dezer zorgvuldig samengestelde keurscharen, van hun jachtavonturen en de veten tussen de geslachten hunner aanvoerders, later ook van hun conflicten met de koningen van Ierland.
De voornaamste held in deze sagenschat (Fiannaidheacht), die de geletterde kunstenaars van de Gaelen sedert de iode eeuw in hun repertoire opnamen, is in Connacht Aedh (of Goll) mac Morna, in Leinster en later ook in Munster en Gaelisch Schotland diens tegenstander, Fionn Mac Cumhaill. In de 18de eeuw maakte de kunst van MacPherson de fianna en hun hoofden, zij het ook onherkenbaar opgesmukt, in wijdere kring bekend, en in de 2de helft van de 19de eeuw ontleende het terroristengenootschap der Fenians in Ierland en de V.S. aan hen zijn naam.
