(Latijn, oproeping) of overdaging is de oproeping van een burger voor een buitenlandse rechter. In de middeleeuwen had de Duitse koning het ius evocandi, d.i. het recht om de berechting van alle voor de gewone gerechten in het Rijk aanhangige maar nog niet besliste geschillen aan deze te onttrekken en aan zich te houden.
Langzamerhand hebben de onderdanen zich aan die rechtspraak weten te onttrekken door het bedingen van het privilegium de non evocando, waardoor zij verzekerd waren, dat hun rechtszaken, althans in de eerste instantie, behandeld werden voor hun eigen binnenlandse rechter. Een voorbeeld van evocatie is te vinden in art. 127 van het NEDERLANDSE Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, bepalende, dat een vreemdeling, zelfs wanneer hij in Nederland zijn verblijf niet houdt, voor de Nederlandse rechter kan worden gedagvaard ter zake van verbintenissen, door hem jegens een Nederlandse onderdaan, hetzij in Nederland of in een vreemd land, aangegaan. Men zal evenwel meestal verstandig doen een buitenlander voor zijn eigen rechter te dagvaarden, tenzij hij voldoende goederen binnen Nederland heeft, waarop men zich kan verhalen, omdat een vonnis van de Nederlandse rechter in de regel in het buitenland niet geëxecuteerd kan worden.Lit.: Star Busmann, Hoofdstukken van burgerlijke rechtsvordering, nieuwe uitg. (1948), §97; W. van Rossem, Het Ned. wetb. van burg. rechtsvord., 3de dr., blz. 265-270; F. M. E. Haan, De jurisdictie van den Ned. rechter in privaatrecht, aangelegenheden (Prf. Nijmegen 1930); F. G. Scheltema, De rechtsmacht van den Ned. rechter, in: Weekbl. v. privaatr. not. ambt en reg. (1930), no 3135-3137.
In de BELGISCHE rechtstaal wordt evocatie slechts gebruikt voor het recht van de rechter-in-beroep om van een zaak kennis te nemen waarover een lagere rechter reeds een onvolledige of onregelmatige beslissing heeft getroffen. De rechter-in- beroep trekt de zaak tot zich. Het doel van dit evocatierecht is de rechtspleging te vereenvoudigen, en te vermijden dat de zaak opnieuw naar een rechter van lagere rang verzonden wordt. Wel is waar verliezen partijen hierdoor een instantie; maar het proces wint in vlugheid en de onkosten worden verminderd.
