dagboek van de koning en hooggeplaatste personen in de Oudheid. Reeds in het Perzische rijk is door het boek Esther het bijhouden bekend van geschriften, waarin de daden van de koning en alle met hem in verband staande gebeurtenissen werden opgetekend.
Deze gewoonte gaat zeer waarschijnlijk reeds op Babylonië terug. Het meest bekend zijn de door Eumenes en Diodotos geredigeerde ephemerides van Alexander de Grote, waarvan het gedeelte tot 325 v. Chr. door brand is vernietigd; een uittreksel of copie er van bleef bewaard; deze heeft met de rest van het origineel tot bron gestrekt aan de geschiedschrijvers, met name aan Ptolemaeus* en Arrianus*. Ook uit de Hellenistische tijd zijn in Egypte door de papyri zulke dagboeken van hoge ambtenaren bekend geworden.
