zijn de aanhangers van een Joods-Christelijke gnostische secte, welke teruggaat op Elkesai, die volgens Epiphanius in het derde jaar van Trajanus (101) zijn profetische werkzaamheid in de omtrek van de Dode Zee begon en in 116 zijn openbaringsboek schreef, waarvan het Aramese origineel is verloren gegaan; van de Griekse vertaling zijn nog enkele fragmenten over. In het systeem van Elkesai treedt het Joodse element veel meer op de voorgrond dan het Christelijke.
Christus wordt aangeduid als de grote koning en beschreven als een aeon van geweldige afmetingen. Naast Christus staat de H. Geest, eveneens een aeon, van dezelfde afmetingen. Elkesai spreekt ook van een tweede doop, die toegediend wordt in naam van de hoogste God en zijn zoon, de grote Koning onder aanroeping van de zeven getuigen: hemel, water, geesten, gebedsengelen, olie, zout en aarde. Ca 220 bracht Alcibiades van Apamea deze leer naar Rome, waar hij door Hippolytus bestreden werd.Lit.: J. Steffes, Das Wesen des Gnostizismus (1922); R. Reitzenstein, Die Vorgeschichte der Christl. Taufe (1929); A. Ehrhard, Urkirche und Frühkatholizismus (1935); H. Waitz, Das Buch des Elchasai (in: Hamack-Ehrung (1921), p. 87 vlg.).
