Nederlands zeevaartkundige (Terschelling 24 Aug. 1712 - Amsterdam 7 Juli 1773), gaf sinds ca 1731 les in de wis- en zeevaartkunde te Amsterdam, was sinds 1748 hoofd van „het Algemeen Zeemanscollegie” (zeevaartschool) van de Admiraliteit aldaar en werd in 1749 tevens „examinator van ’s lands zee-officieren en stuurlieden” en van de stuurlieden der Oostindische Compagnie. Hij verwierf zich in binnen- en buitenland grote bekendheid, doordat hij een rekenmethode aangaf, die de zeeman in staat stelde de breedte ter zee te vinden uit waarneming van de zon buiten de meridiaan, d.i. door waarneming niet om twaalf uur, wanneer de zon haar hoogste stand bereikt.
Hij schonk aan dit vraagstuk een vorm, waardoor het door de wiskundig weinig ontwikkelde stuurman van zijn tijd in toepassing kon worden gebracht, nadat gedurende twee eeuwen reeds door wis- en zeevaartkundigen vruchteloos naar een oplossing was gezocht. Zijn methode, die van onberekenbaar nut was voor de veiligheid ter zee en die tot in de tweede helft der 19de eeuw door alle zeevarende naties van Europa en ook in Amerika is toegepast, heeft hij op bijzonder heldere wijze uiteengezet in Verhandeling om buiten den middag op zee de waare middags-breedte te vinden (in: Verhand, uitg. door de Holl. Mij der Wet. te Haarlem, I, 1754; Duitse vert. 1758), terwijl hij in verband hiermede ten gerieve van de zeeman in 1761 Zeemans-tafelen samenstelde, die tot 1858 zijn herdrukt.Bibl.: Beschrijvinge van het octant (Amsterdam 1749, herdr. 1766, 1789); De noodige, en by ondervinding beproefde nieuw-uytgevondene zeemans-tafelen en voorbeelden, tot het vinden der breete buyten den middag (Amsterdam 1761, herh. herdr., overz. d. J. Florijn, 1798 enz., vern. uitg. d. J. Swart 1827, laatste dr. 1858).
Lit.: E. Crone, C. D., 1712-’73, zijn leven en zijn werk (Haarlem 1941); A. Tutein Nolthenius, Een minder bekende Ned. uitvinder, in: Histoira X (1944).
