Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 23-01-2023

DILLENIACEEËN

betekenis & definitie

is de naam van een plantenfamilie van choripetale Dicotylen met ca 620 soorten in de Tropen, Oost-Azië en vooral in Australië, meest houtgewassen met verspreide, enkelvoudige, veernervige, altijd-groene, meestal gaafrandige bladeren en vaak grote, soms zygomorphe, meest tweeslachtige fraaie gele of witte bloemen. Deze hebben 3-veel, meest 5, blijvende kelkbladen, 3-5, meest 5, afvallende bloembladen, meest veel meeldraden, vrij of een- of veelbroederig, en een vruchtbeginsel uit 1 -veel, gewoonlijk vrije vruchtbladen met i-veel zaadknoppen en terminale, blijvende stijlen, wordend tot een zamelvrucht van bessen of kokervruchten met meestal door een arillus omgeven zaden.

Hiertoe behoort het geslacht Dillenia L. met 20 soorten in het Indo-Maleise gebied, bomen met een vaak bruikbaar hout, een looizuurrijke schors en eetbare vruchten. Genoemd zij D. indica L., een tot 17 m hoge, in de tropen veel gekweekte boom met een koperrode schors, grote bladeren, grote, witte bloemen en door de vlezig wordende kelkbladen omgeven, zuurachtig zoet smakende vruchten, die een slijmerig geel sap bevatten en rauw of toebereid gegeten worden.Zeer groot is het geslacht Hibbertia Andr., met 110 soorten in Australië, heesters met kokervruchten van zeer verschillende habitus, waarvan sommige, zoals H. volubilis Andr. en H. dentata R.-Br., tot de sierplanten van oranjerieën behoren. Pantropisch is het geslacht Tetracera L. Zijn soorten zijn meest klimmende heesters, zoals de T. alnifolia Willd. van tropisch Afrika, die een stam heeft, waaruit na insnijdingen veel drinkbaar water vloeit, waarom zij Waterboom of Bronnenboom heet. In Indische tuinen vraagt veelal een soort van Wormia Rottb., afkomstig van Malakka, nl. W. suffruticosa Griff., de aandacht door haar 4-veelbloemige trossen van grote, gele bloemen.

Een paar geslachten, zoals Actinidia Lindl., met 30 soorten in Oost-Azië, en Saurauia Willd., met 280 soorten in de tropen van Azië en Amerika, het laatste bekend door cauliflorie, worden veelal tot een afzonderlijke familie, die van de Actinidiaceeën, verheven.

PROF. DR TH. J. STOMPS

< >