is de militaire dictatuur van Napoleon Bonaparte na zijn staatsgreep van 18 Brumaire (9 Nov. 1799). In naam regeerden drie consuls, maar wettelijk was de positie van de eerste consul reeds monarchaal, omdat zijn stem beslissend was ook tegenover die van de beide anderen samen.
De betekenis van het consulaat als overgangsvorm tot de openlijke monarchie werd in 1802 versterkt, toen de positie van Eerste Consul aan Bonaparte bij Senaatsbesluit werd toegekend: voor het leven (4 Aug.), in plaats van zoals de constitutie voorschreef, voor tien jaar. Het consulaat eindigde in 1804 als het Senatusconsult van 18 Mei Napoleon tot erfelijk keizer der Fransen verheft, behoudens goedkeuring door het plebisciet.Lit.: A. Thiers, Hist. du Consulat et l’Empire (1845-’62); G. Pariset, Le consulat et l’empire (dl 3 v. Lavisse, Hist. de France contemporaine, 1921).
