Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

CONSISTORIE

betekenis & definitie

(Lat . : locus ubi consistit = plaats waar men bijeenkomt), bijeenkomst van de kardinalen onder voorzitterschap van de paus. Oorspronkelijk een vergadering der priesters van Rome, die met de paus de zaken der algemene kerk beslisten.

Haar bevoegdheid ging sedert de 16de eeuw over op de Congregaties. Consistories zijn vooral van belang voor de aldaar uitgesproken pauselijke redevoeringen. Men onderscheidt geheime, half openbare en openbare consistories.In het geheim consistorie zijn enkel de kardinalen toegelaten. De paus kondigt daarin aan, wie hij tot kardinaal wil verheffen. De aanwezige kardinalen hebben in deze zaak geen stemrecht meer. Wil de paus een candidaat nog niet noemen, dan is deze door hem stilzwijgend (inpetto) benoemd.

De benoeming van nieuwe bisschoppen, het geven van het pallium en de bepaling der diocesen geschiedt eveneens in het geheim consistorie.

Bij een openbaar consistorie, dat met grote luister wordt gehouden, worden ook diplomaten en andere aanzienlijke personen toegelaten. Het heeft niet plaats om kerkelijke zaken te behandelen, maar voor bijzondere plechtigheden, als het overreiken van de kardinaalshoed en het afkondigen van de definitieve uitspraak bij een canonisatie.

In een tweede geheim consistorie heeft de ceremonie plaats van de Aperitio oris. Door de nieuwe kardinaal de mond te sluiten en te openen beduidt de paus dat hij hem het stemrecht verleent als lid van het Heilig College.

Het half-openbaar consistorie heeft vooral plaats bij het heiligverklaringsproces.

< >