Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

Club der CORDELIERS

betekenis & definitie

vereniging van republikeinen, leden van het op 21 Mei 1790 gevormde district der Cordeliers, was gevestigd in het verlaten klooster der Cordeliers (Franciscaner Observanten), in de Rue de l’Ecole de Médicine te Parijs. Cordeliers betekent eigenlijk „koorddragers”.

De eigenlijke clubnaam luidde: „Vereniging van de vrienden der rechten van de mens en de burger”. De club van de Cordeliers was democratischer, maar niet zo goed georganiseerd als die van de Jacobijnen, die onderafdelingen bezat in de departementen. Van de Cordeliers is de leus „Vrijheid, gelijkheid, broederschap” afkomstig. Invloedrijke leiders waren Danton, Desmoulins, Hébert en vooral Marat.

Diens blaadje l’Ami du Peuple geldt enigszins als orgaan van de club. Met kracht verzetten de Cordeliers zich, hoewel tevergeefs, bij de beraadslagingen over de iste Constitutie tegen de indeling van de meerderjarige Fransen in actieve en passieve burgers. Ook eisten zij na de vlucht van de koning (20 Juni 1791) de onmiddellijke uitroeping van de republiek. Velen hunner werden daarom vervolgd; het clubgebouw werd enige tijd gesloten.

Bij de aanval op de Tuilerieën (1 o Aug. 1792) speelden de Cordeliers weder een voorname rol. Tijdens de Nationale Conventie toonden zij zich verbitterde tegenstanders van de Girondijnen. Toen na de dood van Marat (13 Juli 1793) de Hébertisten de toon in de club gingen aangeven, scheidden de aanhangers van Danton en Desmoulins zich af. De hoofdleiders werden 24 Mrt 1794 geguillotineerd.

Van toen af had de club nog enige tijd een kwijnend bestaan.Lit.: A. Aulard, Hist. pol. de la Rév. Fra. (5e éd. 1921); A. Mathiez, Le club des Cordeliers pendant la crise de Varennes (1910).

< >