Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

BREHON-RECHT

betekenis & definitie

is het oude inheemse recht van Ierland. (Brehon is een min of meer fonetische transcriptie van de Ierse term voor (scheidsrechter, Oudiers: brithem). De omvangrijkste bron voor de kennis van dit rechtstelsel zal zijn de Senchas Már (Grote traditie), als de oude teksten eenmaal zullen zijn losgeschild uit de enorme massa glossen en commentaren, waaronder ze gedurende de loop der eeuwen verdwenen. Er bestaat wel een uitgave van de Ancient Laws of Ireland, voorbereid door O’Gurry en O’Donovan en door anderen uitgegeven (met vertalingen) tussen 1865 en 1901 in vijf dikke delen plus een registerdeel, maar deze publicatie is volgens de tegenwoordige stand der wetenschap meer dan onbruikbaar: zij is in hoge mate misleidend.

Men kan wel zeggen dat er pas sinds 1920 — dank zij de grondige arbeid van Charles Plummer, Eóin MacNeill en in het bijzonder Rudolf Thurneysen — tekening begint te komen in de juridische teksten van het oude Ierland; en dit houdt meteen in dat alle oudere werken over dit onderwerp — zelfs van zeer vooraanstaande juristen en/of historici — waardeloos geworden zijn.De dóórdringende arbeid van Thurneysen heeft aangetoond „dat tegen het midden van de achtste eeuw alle nog bestaande rechtskundige verhandelingen reeds haar definitieve (schriftelijke) vorm hadden ontvangen” (Binchy) en dat wij in deze teksten een archaïsche laag aanboren die hoogst belangwekkend is voor linguïsten èn voor historici van het recht.

DR MAARTJE DRAAK

Lit.: R. Thurneysen, Das keltische Recht (verslag van een lezing) in: Zs. d. Savigny-Stiftung f. Rechtsgesch., LV.

Bd. Germ. Abt. (1935), PP. 81-104, met opgave van gepublic. en vertaalde teksten; D. A.

Binchy (Uitg.): Studies in Early Irish Law, by R. Thurneysen, Nancy Power, Myles Dillon and others (Dublin 1936); ld., The Linguistic and Historical Value of the Irish Law Tracts (Sir John Rhys Mem. Lecture Brit. Acad. 1943).

< >