Roemeens philoloog en historicus (Haşdeu of Hǎjdeu, Bessarabië, 16 Febr. 1836 - Campina 25 Aug. 1907), was eerst Russisch officier en studeerde in Rusland. In 1856 werd hij rechter in het gedeelte van Bessarabië dat toen aan Roemenië werd teruggegeven, en weldra ging hij als bibliothecaris en professor naar Jassy.
Daar begon hij zijn belangrijke geschiedkundige activiteit (o.a. het tijdschrift Din Moldova, 1862). Odobescu haalde hem naar Boekarest, waar hij het eerste Roemeense historische tijdschrift uitgaf, Arhiva istoricǎ a Romǎnici (1865), benevens humoristische bladen, als Satirul (1866). Talrijk zijn de archiefstukken die hij in het licht heeft gegeven; eigen studies zijn o.a. die over de vorst Ion Vodǎ cel Cumplit (1865) en Obiceiurile juridice ale poporului romǎn (De juridische gebruiken van het Roemeense volk, 1876). Als philoloogis hij zowel op lexicologisch terrein (Cuvente den Bǎtrâni, Woorden van de Ouden, 1878-79, met fragmenten en commentaren) werkzaam geweest, als ook op etymologisch: zijn Etymologicum Magnum Romaniae (1887-1898); beide onvoltooid, maar nog altijd zeer waardevol. Haşdeu heeft lyrische en filosofische gedichten geschreven, en eveneens een paar toneelstukken gemaakt, waarvan het geschieddrama Rǎzvan şi Vidra (1867) nog wel wordt opgevoerd; later is hij ook weer teruggekeerd tot de satire {Sarcasm şi Ideal, 1897). Net als Heliade Rǎdulescu is hij een typische pioniersfiguur geweest.
Aan het eind van zijn leven trok Hǎsdeu zich terug op zijn buiten bij Câmpina en wijdde zich daar verder geheel aan het spiritisme, waarover hij nog belangwekkende publicaties deed (o.a. Siccogito). Zijn philologische en historische werken zijn voor de huidige geleerden nog onmisbare instrumenten.PROF. DR M. VALKHOFF
Lit.: M. Eliade in de inl. tot een bloemlezing uit H.’s werken (Bucuresti 1939 e.v.).
