Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 05-01-2022

Bemalen gronden

betekenis & definitie

zijn die, welke door een of ander bemalingswerktuig* van het overtollige water worden bevrijd. Bemaling of kunstmatige waterlozing is noodzakelijk, wanneer het afvloeien van overtollig water óf onmogelijk óf onvoldoende is.

Die afvloeiing is onmogelijk bij alle droogmakerijen en bepolderde gronden (z bedijken). Tot de bemalen gronden behoort dus vrijwel het gehele binnendijkse Hollands-Utrechtse polderland ten Z. van de Oude Westfriese Zeedijk (nabij Schagen) tot aan de Nieuwe Maas, Noord, Merwede en Waal en ten W. van het Gooi en de spoorweg Hilversum-Utrecht-Zaltbommel; voorts de bepolderde gronden in Friesland en de meeste in Groningen, ook de hogere gronden tot aan de Stadskanalen. De bepolderde gronden in deze provincies behoren dikwijls slechts aan één eigenaar en zijn in Groningen bekend als molenpolders en molenkoloniën. In Friesland worden deze poldertjes des winters soms niet bemalen en staan dan blank. In het W. van Overijsel en het N. van Gelderland worden de meeste polders ten W. van de spoorweg Steen wij k-Hattem bemalen, evenzo de meeste polders aan weerszijden van de Eem tussen Nijkerk en het Gooi. Ook langs de rivieren treft men tal van bemalen gronden aan.

Voor het W. van Noord-Brabant, de Zuidhollandse en Zeeuwse eilanden en Zeeuws-Vlaanderen wordt naar het Z.W. door het grotere tijverschil de gelegenheid tot uitwatering gunstiger, naar het N.O. ongunstiger, zodat bemalen gronden hoofdzakelijk voorkomen op IJselmonde en het oostelijk deel van Beijerland. Toch is door beklinking* en daling van de bodem ook bemaling noodzakelijk geworden van lage gedeelten op Overflakkee, Schouwen, Zuid-Beveland en Walcheren. Wegens het geringe tijverschil moeten de meeste bedijkingen in NoordHolland ten N. van de Oude Westfriese Zeedijk, alsmede enige polders op Texel en Wieringen bemalen worden. Van de Reitdiep-, Wad- en Dollartpolders in Groningen worden slechts enkele bemalen.Ten slotte moeten de Zuiderzeepolders worden genoemd onder de bemalen gronden in Nederland.

PROF. IR J. NELEMANS

Lit.: A. A. Beekman, Polders en droogmakerijen, in Waterbouwkunde, dl I, afd. VI, iste boek (’s-Gravenhage 1909); ld., Nederland als polderland (3de dr., Zutfen 1932).

< >