is een term, in de rechtstaal gebruikelijk bij bepaalde schade-acties. Wie een strafbaar feit pleegt, brengt daarmede dikwijls nadeel toe aan de persoon, tegen wie de handeling gericht is, aan het slachtoffer.
Als regel geldt, dat de benadeelde de hem toegebrachte schade moet verhalen door tegen den dader een vordering in te stellen bij den burgerlijken rechter, een procedure welke geheel naast de behandeling der strafzaak staat. Indien de dader bij onherroepelijk geworden uitspraak gestraft is, vergemakkelijkt art. 1955 B.W. voor den benadeelde het door hem te leveren bewijs van de juistheid van zijn vordering door te bepalen, dat die veroordeling als bewijs van het feit wordt aangenomen, behoudens tegenbewijs.Op deze hoofdregel is een uitzondering gemaakt voor de gevallen, dat de schade niet groot is. Bij de behandeling der strafzaak kan de benadeelde, die daarin gewoonlijk als getuige zal verschijnen op eenvoudige wijze het bedrag der schadevergoeding, waarop hij recht meent te hebben, doen vaststellen. Op de strafzitting moet hij verklaren hoeveel en op welke gronden hij vordert. Hij „voegt zich” dan als beledigde of civiele partij. De door hem gevorderde schade moet een rechtstreeks gevolg zijn van het feit waarvoor de dader terechtstaat. De civielrechtelijke bewijsregels zijn niet zonder meer toepasselijk.
Zo mag de beledigde partij tot béwijs van de door haar geleden schade wel stukken, bijv. doktersnota’s, kwitanties voor herstel van beschadigde voorwerpen, overleggen, maar geen getuigen of deskundigen voorbrengen. In strafzaken bij het Kantongerecht mag de vordering een bedrag van ƒ 50,— niet te boven gaan (R.O. art. 44), terwijl bij de Rechtbank de eis tot ƒ 150,— beperkt is (R.O. art. 56).
Bij de strafoplegging beslist de strafrechter tegelijkertijd over deze civiele vordering, en die uitspraak geeft den benadeelde dan zonder een dikwijls langdurige civielrechtelijke procedure een voor tenuitvoerlegging vatbare titel, d.w.z. een vonnis waarmee hij het hem toegewezen bedrag op dengene die hem benadeeld heeft, kan verhalen.
MR DR J. WIJNVELDT
