is een systeem van loonberekening, ontworpen door den Fransen Amerikaan Bedaux en is gebaseerd op waarnemingen en tijdmetingen tijdens de uitvoering van de arbeid, waarbij men uitgaat van een zgn. Bedaux-arbeidseenheid, d.i. de hoeveelheid menselijke arbeid, die een arbeider onder normale omstandigheden in een minuut kan verrichten bij een normaal arbeidstempo, rekening houdende met de noodzakelijke rust.
Een Bedaux-arbeidseenheid wordt aangeduid met ,,B-punt”. Wanneer een arbeider een prestatie van 60 B-punten per uur verricht, wordt van een normale prestatie gesproken. Door het terugbrengen van alle prestaties tot B-punten is het mogelijk alle arbeidsprestaties quantitatief te vergelijken, hetgeen van grote practische betekenis is.Bedaux heeft vastgesteld, dat een normale gezonde arbeider bij flinke inspanning tot een prestatie van 80 B-punten kan komen. Aanvankelijk was bij het systeem aangenomen, dat bij iedere B-punt-prestatie boven 60 de arbeider een premie van 3/4 pet zou ontvangen. Dit betekende derhalve, dat voor den ondernemer de loonkosten per B-punt daalden, indien de prestatie boven 60 punten steeg. Tegenwoordig wordt bij het Bedauxsysteem ook wel een rechtevenredige toeneming van het loon toegepast, zodat bij een prestatie van 80 B-punten een premie wordt uitbetaald van 33V3 pet. Bij sommige werkzaamheden wordt de arbeider door de machine zodanig geremd, dat hij niet tot een prestatie van 60 B-punten kan komen, maar bijv. slechts 30 punten kan halen. Daar het onredelijk is om den arbeider het slachtoffer te laten worden van omstandigheden, waarop hij geen invloed kan uitoefenen, kent het Bedauxsysteem in dergelijke gevallen aan de arbeiders een toeslag toe. Deze toeslagen vormen voor de desbetreffende onderneming een aanwijzing, dat moet worden nagegaan, of de organisatie niet zodanig gewijzigd kan worden, dat de betrokken arbeiders hogere prestaties kunnen halen.
Uiteraard is het niet voldoende om de hoeveelheid arbeid te meten, als men tot een juiste loonberekening wil komen. Daarnaast is het nodig de kwaliteit van de arbeid te kennen. Bedaux bereikt dit door arbeidskwalificaties, die onafhankelijk zijn van den arbeider, die het werk uitvoert. Voor verschillende eigenschappen als bekwaamheid, geschooldheid, ervaring, verantwoordelijkheid, fysieke omstandigheden en risico worden punten toegekend, die echter niet verward moeten worden met de B-punten. Door het totale aantal punten van iedere soort arbeid te vergelijken, komt men tot de bepaling van de kwaliteit van de arbeid, welke naast de omvang van de prestatie de hoogte van het loon moet bepalen.
Over het geheel genomen heeft het Bedauxsysteem weinig nieuws gebracht. De practische betekenis van het stelsel is gelegen in de vaststelling van een gemeenschappelijke noemer van de prestaties, de B-punten, waardoor het mogelijk is geworden de prestaties van zeer verschillende groepen arbeiders te vergelijken.
Het systeem is het monopolie van de International Bedaux Gompany, met hoofdkantoor te New York, dat door arbeidspsychologische studie er in geslaagd zou zijn vermoeidheidswetten vast te stellen, die het fabrieksgeheim van deze maatschappij zijn. De maatschappij heeft een kantoor te Amsterdam. D. ROEMERS
