(1) is een gemeente in het O. van de Belgische provincie Antwerpen, aan de Kempische vaart, op vlakke, zandige bodem (5586 ha); grotendeels bevloeid; weiden, landbouw. Brouwerij, looierij, zink- en dynamietfabrieken.
Inw. (1945) 10 466. Talrijke vondsten uit het stenen tijdperk. In de middeleeuwen behoorde Balen tot de voogdij van Moll. Het patronaat der kerk kwam aan de abdij van Averbode. De gothische St-Andrieskerk, 15de eeuw, met massale toren, bezit een Aanbidding der Herders van Gasp. de Crayer. Op het gehucht Scheps, St-Odradakapel en -begankenis.Lit.: Reydams, Eenige blz. uit de gesch. der vrijheid en voogdij van Moll. .. (Mechelen 1893); De Raadt, Eenige aanteekeningen op Moll, Balen (Turnhout 1893); Ge boers, Gesch. van Balen (Mechelen 1907); Kemps, De Balensche molens (Balen 1937); Geboers en van Olmen, De H. Odrada van B. (Mechelen 1891).
(2) is een Vlaamse gemeente in de provincie Luik, aan de Vesder, op golvende kalkbodem (1720 ha, ca 250 m hoog); steengroeven, weiden, landbouw, wolbewerking. Inw. (1945) 1957. Vermeld in 888, werd Balen later hoofdplaats van de ,,ban van Balen” met 7 dorpen. St-Pauluskerk met merkwaardige toren, kansel en doopvont. Kasteel Vreuschmen.
