naam van drie graven van Vlaanderen. De bekendste is:
Amulf I
de Grote (ca 900-965), zoon van den stichter van het Vlaamse vorstendom, Boudewijn II, en van Elftrudis, een dochter van den Engelsen koning Alfred den Grote. Toen Boudewijn II in 918 stierf, verdeelde hij zijn rijk onder zijn twee zoons. Arnulf, de oudste, kreeg het N., zijn jongere broer Adalolf het Z. Bij de dood van Adalolf in 933 legde Arnulf echter de hand op deze gebieden, met negatie van de rechten van Adalolf !s onmondige zonen. Arnulf had zich tot taak gesteld, het werk van zijn vader te voleindigen door aan zijn graafschap zijn natuurlijke grenzen (zee, Canche, heuvels van Artois en Schelde) te geven. Dit veronderstelde de inlijving van Oostervant in het O., van Artesië, en van Ponthieu in het W.
De annexatie van de eerste twee gouwen liep vlot van stapel, maar anders ging het met Ponthieu. Dit gebied was de grenszone tussen Vlaanderen en het even sterke Normandië; en een aantal oorlogen tussen beide staten volgde. Ten slotte liet Amulf den Normandischen vorst Willem Lankwaard vermoorden, wat de oplossing nog niet bracht, maar hij slaagde er uiteindelijk in toch Ponthieu te veroveren. Tijdelijk breidde hij zijn macht nog verder naar het Z. uit, tot Amiens. Het is vnl. tijdens de periode van vrede welke op zijn veroveringen volgde, dat Amulf I met al zijn krachten werkte om, in samenwerking met Gerard van Bregne, de zuivere Benedictijnse regel in de kloosters van zijn graafschap weer in te voeren.
Arnulf was tweemaal gehuwd. De naam van zijn eerste vrouw is onbekend. Zij schonk hem minstens één dochter, welke huwde met Wicman van Hameland. Zijn tweede echtgenote was Adela van Vermandois, die met hem trouwde in 934. Deze schonk hem, nevens een aantal dochters, één zoon, Boudewijn III, die echter vóór zijn vader overleed. De Vlaamse kroon kwam toen aan den zoon van Boudewijn III, Arnulf, die nog zeer jong was bij de dood van Arnulf I.
Om aan zijn kleinzoon de opvolging te verzekeren, kocht Arnulf I de steun van den Fransen koning Lotharius door het afstaan van al zijn veroveringen. Hij zelf stierf in 905.
Arnulf II
kleinzoon van Arnulf I (ca 960-988). Bij de dood van Arnulf I brak in Vlaanderen een opstand tegen het grafelijk gezag uit; een aantal heren poogden zich geheel of gedeeltelijk zelfstandig te maken. Arnulf II, die hoogstens 5 jaar oud was, was natuurlijk niet bij machte zich hiertegen te verzetten, doch in uitvoering van een overeenkomst (z Arnulf I) viel koning Lotharius in het land en dempte de opstand. Hij kon of wilde nochtans het ontstaan niet verhinderen van een aantal half-onafhankelijke graafschappen, vnl. Gent-Waas (onder de graven van West-Friesland, Kortrijk, Boulogne); desniettemin werd Arnulf II als graaf van Vlaanderen erkend, onder bescherming en voogdij van den koning van Frankrijk. Deze laatste bleef in feite meester in Vlaanderen tot ongeveer 976.
Over de verdere regering van Arnulf II is niets bekend. Hij was gehuwd met een Italiaanse vorstin, Suzanna of Rozala geheten, die hem één zoon schonk, Boudewijn, later graaf Boudewijn IV.
Arnulf IIl
graaf van Vlaanderen en Henegouwen (? — 1071), zoon van graaf Boudewijn VI, volgde dezen in beide graafschappen op in Juli 1070. Zijn uiterst kortstondige regering wordt gekenmerkt door de opstand van zijn oom Robrecht den Fries tegen den jeugdigen graaf of eigenlijk meer tegen diens moeder Richildis, die in feite het gezag uitoefende. Het kwam tot een veldslag te Cassel tussen de aanhangers van Arnulf en Richildis, en die van Robrecht den Fries. Arnulf sneuvelde en zijn partij werd verslagen op 22 Febr. 1071.
PROF. DR J. DHONDT
Lit.: F. L. Gans hof, Vlaanderen onder de eerste graven (Brussel 1944); J. Dhondt, Korte Geschiedenis van het ontstaan van het graafschap Vlaanderen (Brussel 1943).
