Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

ARCHYTAS van tarente

betekenis & definitie

Grieks wis- en werktuigkundige, wijsgeer en staatsman, ca 400 v. Chr., vriend van Plato, was het middelpunt van de school der „zogenaamde Pythagoraeërs in Italië”, waarover Aristoteles herhaaldelijk spreekt en waaraan waarschijnlijk een groot deel van de vondsten, die de traditie op naam van Pythagoras stelt, moet worden toegeschreven.

Naar het heet was hij de eerste auteur van een systematisch werk over werktuigkunde op wiskundige grondslag. Aulus Gellius schrijft hem de constructie toe van een mechanische duif, waarschijnlijk een door samengeperste lucht gedreven automaat in de trant van Heroon’s Pneumatica. Hij onderscheidt vier wiskundige wetenschappen: geometrie, arithmetica, astronomie, muziek (het latere quadrivium). Hij schreef over muziektheorie (o.m. verhoudingsgetallen van de intervallen van het tetrachord in verschillende toongeslachten), over arithmetica (onderscheiding van verschillende soorten evenredigheden). In de geschiedenis der wiskunde is hij vooral beroemd om een oplossing van het Delisch probleem (verdubbeling van de kubus), verkregen door een ruimtekromme (doorsnede van een cylinder en een torus) met een omwentelingskegel te snijden.Lit.: T. L. Heath, Greek Mathematica, I (Oxford 1921); E. Frank, Plato und die sogenannten Pythagoreer (Halle 1923): P. Brunet - A. Mieli, Histoire des Sciences, Antiquité (Paris 1935).

< >