of Orde der Apostelbroeders is een kerkelijke secte der 13de en 14de eeuw (z Apostel, Apostelbroeders). Zij was een dier verenigingen, welke zich geroepen voelden om de Kerk te hervormen en, doordrongen van de noodzakelijkheid van terugkeer tot de apostolische eenvoud, openlijk optraden tegen het toenmalig weelderig leven der priesters, terwijl zij zelf soms in overdreven ijver tot dweperij oversloegen.
Gerardo Segarelli, een werkman uit Parma, was de stichter dezer secte (omstreeks 1260). Hij hield zichzelf voor een apostel, stelde zich met Christus gelijk, verklaarde, dat hij omgang had met den H. Franciscus, berispte het losbandig leven der geestelijken en werd de grondlegger van een secte, welker leden hij naar het voorbeeld der apostelen zocht te kleden. Zij leefden niet in kloosters bijeen, maar trokken als bedelaars en boetpredikers barrevoets door Italië, Zwitserland, Frankrijk en Spanje en namen — zoals zij voorgaven, naar het voorbeeld der apostelen — vrouwen mede. Zij werden op de synode te Würzburg veroordeeld (1287). Reeds in 1294 werden er twee met hun gezellinnen te Parma als ketters verbrand. Dit lot viel eindelijk na herhaalde gevangennemingen en vrijlatingen ook aan Segarelli ten deel (1300).
Een tweede tijdperk van de geschiedenis der apostelbroeders neemt een aanvang met het optreden van Dolcino te Milaan, die zich als opperapostel aan hun hoofd plaatste, een manifest, vol geestdrift en profetische gloed uitvaardigde aan de gehele Christenheid en allen uitnodigde, om tot de orde toe te treden. Zijn leus was de omverwerping der kerkelijke hiërarchie en terugkeer naar de apostolische armoede, zelfs door wapengeweld. Vervolgingen, die tegen hem werden ingesteld, noodzaakten Dolcino om de vlucht naar Dalmatië te nemen. Hier verzamelde hij een groot aantal aanhangers en keerde met hen naar Italië terug, waar hij zich in 1304 op de berg Zebello verschanste, in het gebied van den bisschop van Vercelli gelegen. Paus Clemens V vaardigde op 5 Juni 1305 bullen uit, die tot een kruistocht tegen hen opriepen. Dolcino hield zich in wrede krijg enige jaren staande tegen de door den bisschop geleide kruisridders, totdat hij 23 Mrt 1307 met vele andere apostelbroeders gevangen genomen en tot de brandstapel veroordeeld werd. In 1368 bestonden er nog overblijfselen van de apostelorde in Lombardije en in het Zuiden van Frankrijk.
Lit.: J. C. de Haan, De secte der Apostolici en haar leiders, Tijdschr. voor Geschiedenis, jg. 42 (1927), I, 144.
