(Andreas Fricius), Pools politiek en godsdienstig schrijver (Wolborz 1503-1572). In zijn vier essays over de doding (1543, 1545, 1546), waarin hij de rechtsgelijkheid bepleit, en vooral in zijn groot tractaat De Republica Emendanda (1551, 1554, def. uitg. 1559), waarin hij hervormingen in de inrichting van de staat, de maatschappij en het onderwijs voorstelt, toont zich Frycz-Modrzewski als een merkwaardig vertegenwoordiger van de humanistische opvatting, die zonder geweld de stoutmoedigste oplossingen voorstond ter hervorming van de maatschappij in een geest van redelijkheid en menselijk mededogen.
Parallel met de politieke vraagstukken behandelde hij godsdienstige kwesties. Hij pleitte eerst ten gunste van een irenisch concilie, waaraan ook Protestanten en leken zouden deelnemen (1546) en betuigde zijn sympathie voor bepaalde stellingen van de Utraquistische en Calvinistische kerken (De primatu papae, 1558). Daarna oriënteerde hij zich naar het antitrinitarisme en ontwikkelde hij de opvatting van een Christendom, dat steunde op de ruimste verdraagzaamheid in theologische aangelegenheden en op de morele boodschap van de Bergrede (Libri tres de peccato originis, de libero hominis arbitrio, de providentia et praedestinatione Dei aetema, 1562; De Mediatore, 1562; Silvae quattuor, 1590). Frycz-Modrzewski is de grootste Poolse denker en een der boeiendste en aanzienlijkste figuren van de 16de eeuw.
Als overtuigd humanist schreef hij uitsluitend in het Latijn, dat hij volkomen beheerste.PROF. DR C. BACKVIS
Lit.: Kot, A. F.-M. (Krakow 19232); Bayle,art. Modrevius in Dict. hist. et crit. (Rotterdam 1696); Mesnard, L’Essor de la philosophie politique au XVIème siècle (Paris 1936).
