of salpeterigzure amylester: C5H11. O(NO), wordt bereid door salpeterigzuuranhydride (= N203) in zuivere amylalkohol te leiden, of door amylalkohol met een mengsel van zwavelzuur en kaliummtriet te destilleren.
De ester is een kleurloze, na lang staan geelachtige, neutrale vloeistof, die zoetachtig riekt en een soortelijk gewicht van 0,87-0,88 heeft. De verbinding kookt bij 96 gr. C., is in water onoplosbaar, maar lost op in alkohol en aether. Amylnitriet heeft een, de bloedvaten verwijdende werking. Wanneer men enige druppels van de ester op een zakdoek druppelt en de damp inademt, veroorzaakt dit een congestie, die zich door een hoogrode kleur van het gelaat en van het bovengedeelte van het lichaam verraadt, gepaard aan een gevoel van hitte; voorts worden hart- en slagaderklopping en duizeligheid waargenomen. Wanneer men met de inhalatie ophoudt, verdwijnen die verschijnselen; zet men ze echter voort, dan ontstaat weldra een volkomen bewusteloosheid, vergezeld van krampachtige toevallen. Men bedient zich met goed gevolg van zulkeinademingen van het amylium nitrosum der pharmacie, o.a. bij hartziekten.
