was een Arabisch veldheer onder de eerste kaliefen na Mohammed. Gedurende diens leven was hij vóór de verovering van Mekka uit deze stad naar Medina overgelopen.
In het jaar 638 of 639 ondernam hij de verovering van Egypte. De nadere omstandigheden hierbij zijn zeer onvolkomen bekend. Alleen staat het vast, dat hij in 641 Babylon (op de plaats van het latere Cairo) innam en, door de na de dood van keizer Heraclius ingetreden verwarring begunstigd, verdere veroveringen kon maken, zodat de plaatselijke autoriteiten met Amr een capitulatieverdrag sloten. In 643 werd Alexandrië door Amr bezet en in 646 werd een door deze stad op touw gezette en door Byzantium aangestookte opstand onderdrukt en de stad met verwoesting gestraft. Het verhaal, dat bij die gelegenheid de beroemde Alexandrijnse bibliotheek met opzet aan de vlammen zou zijn prijsgegeven, is een legende. Waarschijnlijk was toen reeds niets meer van de oude boekenschatten over.Van de nieuwe, door Amr ibn al-As op de plaats van Babylon gestichte hoofdstad Fostat uit, veroverde hij zelf nog Barka, zijn onderbevelhebber Okba Tripolis. Onder den kalief Othman was hij afgezet, maar de hulp, door hem aan Moawya verleend, deed hem in 661 weer tot stadhouder der door hem veroverde provincie benoemen. Te Fostat bouwde Amr de eerste moskee, die later herhaaldelijk is vernieuwd, maar nog thans de moskee van Amr wordt genoemd. Hij stierf in Egypte in 664.
Lit.: A. J. Butler, The conquest of Egypt and the last thirty years of the Roman Dominion (Oxford 1902); E. Amelineau, La conquête de l’Egypte par les Arabes, in: Revue historique (i9ï5); Casanova, L’incendie de la bibliothèque d’Alexandrie par les Arabes (Comptes rendus de l’Académie des inscriptions et belles lettres, 1923, p. 163 vlg.).
