(1 ampel), Ampulla (verkleinwoord van Amphora), was oorspronkelijk bij de Romeinen een vat met nauwe hals, waarin zalven bewaard werden. Thans verstaat men onder ampullen kleinere en grotere dunwandige flesjes, waarin steriele geneesmiddelen worden afgeleverd.
Ze worden niet met kurken afgesloten, maar toegesmolten, zodat ze, wanneer de geneesheer de inhoud gebruikt, met een vijltje worden opengemaakt. De inhoud wordt meestal voor inspuitingen onder de huid, in een ader of in de spieren gebruikt. De geneesmiddelampul is reeds in 1886 door den Parijsen apotheker Limousin ingevoerd, maar is eerst in de laatste 25 jaar algemeen in gebruik gekomen. Dit werd mogelijk, doordat voor de ampul een glassoort werd gebruikt, die slechts zeer weinig door water wordt aangetast, zodat geneesmiddelen lange tijd zonder verandering, nadat ze gesteriliseerd zijn, in de ampul bewaard kunnen worden; zie Schröder, Leerboek der Recepteerkunde, 7de druk, blz. 507.
(2 godsdienst) van het Latijnse „ampulla”, is een kannetje met water of wijn voor het Misoffer. Ook werd het oudtijds gebezigd om de gewijde olie voor de zieken te bewaren, of om de olie op te nemen uit de lampen bij de martelaarsgraven door de bedevaartgangers. Ze waren dikwijls van voorstellingen voorzien.
Bloedampullen (phialae cruentae) zijn kleine flesjes uit glas, marmer of aardewerk, die men in het cement van de graven in de Christelijke catacomben heeft aangetroffen met een rood residu op de bodem, waarvan werd gemeend, dat ’t van bloed van den martelaar afkomstig was.
Beroemd was de „ampulla remensis” (la sainte ampoule), een glazen flesje met gewijde olie, welke bij de plechtige zalving der Franse koningen moest dienen. Tijdens de revolutie werd het flesje in 1793 door een zekeren Rhul op de markt te Reims stukgeslagen. Abbé Seraine, pastoor van Saint-Remy te Reims, had een weinig van de inhoud weten te bemachtigen dat heeft gediend bij de zalving van Karel X in 1825. Er is toen een nieuwe ampul gemaakt, versierd met edelgesteenten, en deze wordt nog heden te Reims bewaard.
