Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-06-2022

Ambtseed

betekenis & definitie

is de eed, die een ambtenaar bij het aanvaarden van zijn betrekking aflegt en waarbij hij zweert, de werkzaamheden, aan zijn betrekking verbonden, met ijver en trouw te zullen volbrengen. Zulk een eed van belofte (juramentum promissorium), en het niet nakomen er van wordt niet als meineed, maar als ambtsmisdrijf gestraft, als het daaronder is te brengen.

De NEDERLANDSE wet van 28 Apr. 1916 (Stbl. 174), tot nadere voorziening betreffende het eedsvraagstuk, laat iederen ambtenaar, die volgens wettelijk voorschrift een ambtseed moet afleggen, de keuze, of hij een eed dan wel een belofte wil afleggen.

De ambtseed heeft vooral betekenis bij ambtenaren, belast met de opsporing van strafbare feiten. Aan een proces-verbaal, door den ambtenaar op de ambtseed opgemaakt, kan de rechter volledige bewijskracht toekennen.

MR DR A. L. SCHOLTENS

In BELGIË wordt de ambtseed opgelegd aan alle personen, die een openbare functie vervullen, en aan allen die in hun ambt met de uitoefening van een gedeelte van de openbare macht zijn bekleed. Het is een politieke eed die wordt afgelegd, en die hoofdzakelijk inhoudt getrouwheid aan den Koning, aan de Grondwet en aan de wetten van het Belgische volk. Overeenkomstig art. 127 van de Belgische Grondwet is het alleen de Wetgever, die het afleggen van de eed oplegt en die de formule ervan bepaalt. Slechts na de eedsaflegging treedt de ambtenaar in functie en wordt de eed niet afgelegd binnen een gestelde termijn, dan heeft in vele gevallen de benoeming niet plaats. Met toepassing van het art. 261 van het Strafwetboek wordt elke openbare ambtenaar, die met de uitoefening van zijn ambt begint zonder alvorens de door de wet voorgeschreven eed te hebben afgelegd, veroordeeld tot een geldboete van 26-500 fr.

Een ambtseed wordt echter ook opgelegd aan bepaalde personen, die hun dienst verlenen aan een openbaar bestuur en die, in de tijdelijke of bestendige uitoefening van hun opdracht, de belofte dienen na te leven zich gewetensvol van hun plichten te kwijten. In zulk geval is dan meestal de eed verbonden met een politieke eed of met de eed, afgelegd voor het gerecht, bijv. voor tolken, experts.

De eed van een advocaat is gedeeltelijk een politieke eed en gedeeltelijk een zuivere ambtseed.

MR W. DELVA.

< >