is het besluit der verschillende gewesten in de Republiek der Verenigde Nederlanden, waarbij zij verklaarden het eens te zijn met de door Holland in het Eeuwig* Edict uitgesproken onverenigbaarheid van het kapiteingeneraalschap met het stadhouderschap van enig gewest. Utrecht (dat ook het stadhouderschap afschafte), Gelderland en Overijsel stemden op verzoek van De Witt bijna dadelijk er in toe (1668), maar Zeeland, Friesland en Groningen weigerden pertinent.
Daarom verhinderde De Witt de toelating van prins Willem tot de Raad van State om op deze wijze een middel tot dwang tegen de weerspannigen te hebben. Langdurig heeft men (de Staten-Generaal waren sinds 1668 reeds in meerderheid vóór de Harmonie) met de wederspannige gewesten onderhandeld, ten slotte gesteund door Amalia* van Solms, die de toelating tot de Raad van State wilde bespoedigen. Nadat ook de prins zelf de Acte had aanvaard, verklaarden de drie gewesten zich er bij te zullen neerleggen (1670) en daarop werd de Acte van Harmonie door de Staten-Generaal officieel aangenomen. Nu kon de prins tot de Raad worden toegelaten, maar daarvoor moesten eerst nog onderhandelingen gevoerd worden of hij hierin adviserende of concluderende stem zou hebben.Lit.: C. G. Smit, Notulen gehouden ter vergad. v. d. Staten van Holland in 1670 (over Willems toelating tot de Raad van State); P. Geyl, Oranje en Stuart (1939), blz. 365 vlgg.; N. Japikse, Prins Willem III, de stadhouder en koning, I (1931)*
