Alvorens over te gaan tot het doen uitvoeren van een werk en/of leveren van materialen, wordt aan gegadigden gevraagd de prijs op te geven, waartoe voor hen het „bestek en voorwaarden” beschikbaar wordt gesteld. De op te geven prijs kan zijn een totaal bedrag voor het gehele werk, de aannemingssom, waarbij dus het risico geheel voor rekening van den aannemer komt, ofwel een lijst van prijzen per eenheidsmaat van elke te verrichten werkzaamheid of van elk te leveren materiaal.
Deze laatste vorm is in primitieve landen regel.De aanbesteding kan zijn onderhands of bij inschrijving. In het eerste geval wordt een aannemer, buiten mededinging van anderen, de uitvoering van een werk of levering bij overeenkomst opgedragen. De aanbesteding bij inschrijving kan zijn openbaar of bij uitnodiging. In het eerste geval wordt door openbare kennisgeving meegedeeld, waar het bestek verkrijgbaar is en is een ieder vrij om in te schrijven; in het tweede geval wordt het bestek toegezonden aan diegenen, die men voor de inschrijving wil uitnodigen en van wie men vertrouwt, dat zij het werk vakkundig zullen uitvoeren. Op de dag der aanbesteding worden de inschrijvingsbiljetten in het openbaar of in tegenwoordigheid der genodigden geopend en voorgelezen, waarna proces-verbaal wordt opgemaakt, waarin van eiken inschrijver naam en aannemingssom worden vermeld. De gunning vindt daarna binnen een vastgestelde termijn plaats door den aanbesteder of in het geval van particulier werk door den bouwheer op advies van zijn architect.
In NEDERLAND is openbare aanbesteding voor rijks-, provinciale en gemeentewerken regel (men zie art. 33 Comptabiliteitswet, de instructies voor Gedep. Staten en art. 176 Gemeentewet). De gegadigde aannemers leveren op een bepaald uur gesloten briefjes in, die hun naam bevatten en de som, waarvoor zij het werk op zich willen nemen. Het wordt gewoonlijk aan de laagst inschrijvende gegund, wanneer deze te goeder naam en faam bekend staat en een solide borg kan aanwijzen. Dikwijls behoort tot de voorwaarden, dat de aanbesteders zich de vrijheid voorbehouden, het werk aan een hoger inschrijvende op te dragen. Er bestaat een Reglement op de door of vanwege het Dep. van Waterstaat te houden openbare aanbestedingen van werken en leveringen, vastgesteld bij K.B. van 30 Aug. 1932, no. 43 („Reglement Openbare aanbestedingen”).
In den regel worden in het bestek en voorwaarden van toepassing verklaard de „Algemene Voorschriften voor de uitvoering en het onderhoud van werken onder beheer van het Departement van Waterstaat”, vastgesteld bij ministerieel besluit van 25 Mrt 1938, in den regel aangeduid als de „A.V.”
Ook in BELGIË wordt de openbare aanbesteding vereist voor Rijks- en Provinciewerken. Het Rekenhof oefent toezicht uit over de posten van uitgaven voorzien in het bestek. Zowel voor private als voor openbare aanbestedingen wordt een bestek opgemaakt, in België bij voorkeur lastkohier genoemd.
Ofschoon de openbare aanbesteding aan de gemeenten bij de wet niet formeel is opgelegd, is zij toch de algemene regel.
