In Mexico wordt vooral in het noorden van het land wijn gemaakt. De wijnbouwzones beslaan een oppervlakte van 50 000 ha.
Hiervan wordt ongeveer '/n deel gebruikt voor de wijnproduktie, terwijl de rest voor de gedistilleerd-industrie is bestemd. De wijnbouwzones zijn: Sonora (het beste gebied), Aguascalientes, Coahuila, Durango, Parras, Delicias en Zacatecas.De beste tafelwijnen komen van Baja Califomia en speciaal van het dal van Calagia, waar in 1981 de o.i.v. haar jaarlijkse congres hield; men treft ook goede wijn aan in de regio San Juan del Rio (Queretaro).
Geschiedenis van de Mexicaanse wijn
Hernando Cortez, die van 1521 tot 1527 gouverneur van Mexico was, liet in Nieuw-Spanje wijnstokken aanplanten. De eerste wijngaard in Amerika werd te Parras geplant door een Spaanse kapitein, Francisco de Urdinola. De naam Parras, dat in het Spaans ‘wijnstok langs latwerk’ betekent, komt nog steeds voor in de buurt van Torreon. De Mexicaanse druiventeelt wekte bij de Spanjaarden hetzelfde soort jaloezie op als de Gallische wijnen 1500 jaar eerder bij de Romeinen hadden gedaan. Evenals keizer Domitianus, die in het jaar 89 v.Chr. het bevel gaf voor de vernietiging van de Bourgondische wijnstokken, zo vernietigden de Spanjaarden in Mexico de wijngaarden. In de daaropvolgende eeuwen pasten de onderkoningen er wel voor op om van de bevelen van de kroon af te wijken, zodat de wijn een Spaans monopolie bleef. Tegen alle verboden in breidde de wijnbouw zich in de loop van de 16de tot de 18de eeuw verder uit, van Mexico tot Peru en Argentinië, en zelfs tot aan het gebied dat we vandaag de dag kennen als het zuiden van de Verenigde Staten.
Toen Miguel Hidalgo in 1810 het land aanzette tot opstand tegen Spanje was een van zijn doelstellingen het beëindigen van het wijnmonopolie en de wederopbouw van de Mexicaanse druiventeelt. Toch plukte de wijnindustrie niet onmiddellijk de vruchten van deze opstand. De Mission, het druiveras dat in Argentinië Criolla en in Chili Pais werd genoemd en 300 jaar daarvoor door de Spaanse conquistadores was meegebracht, had in de meeste Mexicaanse wijngaarden nog steeds de overhand. De Mission is dan wel een Vitis vinifera maar heeft niet genoeg zuur en kleur, zodat de wijnen niet goed houdbaar zijn. Aan het eind van de 19de eeuw werden pas op grote schaal de eerste experimenten met goede Europese rassen uitgevoerd. Een Ierse, tot Amerikaan genaturaliseerde wijnbouwer uit Livermore (Califomië) zond duizenden stekken van de betere Franse rassen door het hele noorden van Mexico.
Ofschoon een paar wijngaarden nog enige tijd door de Mexicaanse revolutionaire leider Pancho Villa werden beschermd, werden de meeste als gevolg van de revolutie verwoest of in de steek gelaten. Sedert die tijd zijn het wijngaardoppervlak en de wijnproduktie toegenomen, al blijft het allemaal zeer beperkt met een consumptie van ongeveer 30 cl per hoofd. Zolang de Mexicanen zelf weinig belangstelling voor de wijn aan den dag leggen zal de Mexicaanse wijnbouw dan ook niet bijzonder floreren. Men drinkt er namelijk veel meer → pulque, → bier, → Tequila, → brandewijn en → rum, maar vooral niet-alcoholische dranken. Alleen de elite koopt wijn, en met name importwijnen uit Frankrijk of Spanje. Een groep Mexicaanse wijnproducenten als D.
Nazario Ortiz Garza, het huis Pedro Domecq, de Vinicola of Vergel en Cavas de San Juan zijn een sterke campagne gestart om de wijnkwaliteit op een hoger peil te brengen en de wijnconsumptie te bevorderen. Deze actie heeft wel degelijk vruchten afgeworpen, want de. kwaliteit gaat met sprongen vooruit, hetgeen door Spaanse, Italiaanse, Franse en Duitse deskundigen wordt bevestigd. De laatste 3 jaar is de consumptie van nationale wijn verdubbeld in Mexico. Per jaar produceert Mexico 250 000 hectoliter, waarvan 20 000-25 000 voor tafelwijn is bestemd. Het nieuwe handelsmerk ‘Padre Vino’ is vooral in trek. Als druiverassen komen o.a. voor: Cabemet Sauvignen, Riesling, Los Reyes, Zinfandel, Blanc de Blancs enz. Deze krijgen een belangrijke positie, dank zij de import van wijnen.
Wijndistricten
De wijngaarden van Baja California liggen in de vruchtbare dalen van de noordwest-hoek van het dorre en verlaten schiereiland Peninsula. De 5 belangrijkste districten liggen binnen een straal van 160 km van de grens met de Verenigde Staten. Het zijn Santo TomSs, op 40 km ten zuiden van Ensenada, Guadelupe, tussen Ensenada en Tecate met het bekende district Valley of Calafia, Rancho Viejo, binnen het gebied van Ensenada, en de districten Valle Redondo en Tecate dicht bij de Amerikaanse grens. Vanwege de geringe regenval - tussen de 12 en de 45 cm per jaar - is de aanplant beperkt gehouden, maar irrigatie voedt de nieuwe aanplant. Aangezien het klimaat van de Califomische zuidkust in de Verenigde Staten door de Stille Zuidzee wordt getemperd worden deze valleien door wind en mist uit de oceaan afgekoeld.
De grootste produktie komt van Baja California met meer dan 900 000 kistjes, die door Bodegas Pedro Domecq worden geproduceerd. Op de tweede plaats staat Bodega Santo Tomas, gesticht door een Italiaanse goudzoeker en later eigendom van een Mexicaanse president; deze is tegenwoordig in handen van Elias Pando’s Company. Dmitri Tchelistcheff (door zijn vader opgeleid in de Beaulieuwijngaarden in Napa Valley, Californië) was technisch directeur van deze firma en heelt in die hoedanigheid de kwaliteit van de wijnen aanzienlijk verbeterd. De wijnen van Domecq worden tegenwoordig tot de beste en bekendste van Mexico gerekend. De helft van het wijngaardoppervlak is beplant met wijnstokken zoals de Mission, Garnacha, Colombard, Cabernet Sauvignon, Pinot noir, Johannisberg Riesling, Sémillon en Chenin blanc. Tchelistcheff introduceerde enkele goede vinificatietechnieken zoals het koud gisten van witte wijnen, het rijpen op fles van rode wijnen en het gisten op fles van mousserende wijnen.
De dniiven waarvan deze wijnen worden gemaakt komen voor een groot deel van particuliere wijnboeren. De Terrasola wijnen hebben een groot produktie-vinificatiecomplex dat speciaal voor kwaliteitswijnen is gebouwd en deel uitmaakt van de Mexicaanse divisie van Pedro Domecq, de Spaanse Sherryflrma. In de wijngaarden van Luis Cetto worden met de modernste methodes de edele Europese druiverassen gekweekt waarvan de Los Reyes, de Calafla, Blanc de Blancs en Padre Vino worden gemaakt, die op het ogenblik de bekendste Mexicaanse wijnen zijn.
In Saltillo en Aguas Calientes is het hoofdkwartier gevestigd van Nazario Ortiz Garza, de grootste producent van wijn en eau-de-vie in Mexico. In Satillo heeft men de helft van het 180 ha grote wijngaardoppervlak moeten afnemen ten behoeve van de expansieproblemen van de stad. De grootste wijngaard van Don Nazario ligt in de staat Aguas Calientes, op 300 km ten noordwesten van Mexico City. Deze Vinedos San Marcos hebben een oppervlakte van 3200 ha en liggen langs de autoweg tussen El Paso in Texas en de hoofdstad. Andere ondernemingen zijn verder nog San Ignacio, eigendom van Filemon Alonso, en Bodegas Montecasinos, met Victor Manuel Castelazo en Vides de Aguascalientes als eigenaren.
Op ongeveer 50 km ten westen van Saltillo ligt Parras de la Fuente, waar in 1593 naast de inheemse druiverassen de eerste Spaanse wijnstokken werden geplant. De oudste wijnonderneming van Mexico, Marqués de Aguayo, wijdt zich tegenwoordig aan de produktie van al dan niet mousserende fijne witte tafelwijnen. Van de oude installaties van Francisco de Urdinola is geen spoor meer over, behalve een adobe in een van de nieuwe kantoren. Niet ver van de oudste wijngaard van Mexico zijn de Bodegas de San Lorenzo de Casa Madera gevestigd, die toebehoren aan een neef van de voormalige president Madero. Dit zijn de op één na oudste wijngaarden. Nadat ze in 1870 de wijngaarden van Parras in hun bezit hadden gekregen hebben de leden van de familie Madero hun bezittingen voortdurend uitgebreid.
Tegen het eind van de 19de eeuw bracht Evaristo Madero Elonzindo van een reis door Europa een aantal uitstekende druiverassen mee, alsmede apparatuur om te distilleren. In het begin van deze eeuw behaalden zijn wijnen tal van prijzen tijdens internationale tentoonstellingen. Na de verwoestingen, aangericht door de phylloxera en de revolutie, beplantten de Madero’s hun wijngaarden opnieuw, en sinds 1962 is Casa Madero een van de beste wijncentra. Het klimaat van Parras lijkt veel op dat van het Califomische Lodi, maar doordat het erg hoog ligt (1600 m) worden de wijnstokken dikwijls door strenge vorst bedreigd. De Mexicaanse regering plantte ten westen van Parras, bij Torreon, de eerste wijngaard om de wijnbouwers te kunnen voorzien van onderstammen van goede druiverassen welke door de Universiteit van Davidson in Californië waren ontwikkeld. In datzelfde district maar vlak bij de grens met Durango, in Gomez Palacios, is sinds 1943 de Vinicola del Vergel gevestigd, waar men zowel de oude kelders vindt die op Europese wijze uit gewelfd marmer zijn opgetrokken als de moderne roestvrij stalen reservoirs uit de Verenigde Staten.
In de wijngaarden van Vergel worden grotendeels tafeldruiven en -wijnen gekweekt, maar de laatste tijd houdt men zich er ook bezig met het kweken van betere rassen zoals de Ugni blanc, Ruby Cabernet en Colombard. Voor het merendeel maakt deze firma brandy.
Het meest zuidelijke wijngebied van Mexico bevindt zich in het dal van Del Rio de San Juan, op 150 km ten noorden van Mexico City. Met een hoogte van bijna 2000 m is deze vallei verreweg het hoogst gelegen wijngebied van het land. De Cavas de San Juan kweken er de Cabernet Sauvignon, Pinot noir, Gamay en Pinot gris, en verder druiven voor ‘Hidalgo’-wijnen. In het ten noorden van San Juan del Rio gelegen Tequisquiapan produceert de Franse firma Cognac Martell tafelwijn en brandy.
De staat Sonora maar ook de staat Zacatecas zijn sinds kort bezig met het ontwikkelen van grote wijnen en de produktie van brandy door het hoge suikergehalte van de druiven die in deze warme streek goed gedijen.
Gedistilleerd
Tequila, Pulque en Mezcal zijn typisch Mexicaanse gedistilleerde dranken die van het sap van de mescal (een cactusachtige vetplant) worden gemaakt. Weer andere sterke dranken worden gemaakt van suikerriet. Wijndistillaat heeft de plaats van Tequila en rum ingenomen die de laatste 10 jaar nationale drank nummer één waren. Het woord conac is het Spaanse equivalent voor oude eau-de-vie de vin (wijnalcohol) maar na de Tweede Wereldoorlog beperkte de Mexicaanse regering het gebruik van dit woord onder aandrang van Franse zijde ter bescherming van de naam Cognac. De Mexicaanse distillateurs namen toen de Engelse term ‘brandy’ over, hoewel dat woord in het Spaans niet bestaat. Deze drank had een overweldigend succes, en vandaag de dag wordt bijna 90% van de op Mexicaans grondgebied gekweekte druiven gebruikt voor de fabricage van wijnalcohol oftewel ‘brandy’.
