later lord Burghley (Bourne 13 Sept. 1521 - Londen 4/15 Aug. 1598), de invloedrijke minister van koningin Elizabeth van Engeland, studeerde te Cambridge in de rechten en was, waarschijnlijk sinds 1543, lid van het Lagerhuis. De hertog van Somerset, die als protector van de jonge Edward VI de teugels van het bewind in handen hield en bij wie hij sinds 1547 in dienst was, benoemde hem in 1548 tot zijn secretaris, maar reeds het volgende jaar werd hij tegelijk met zijn begunstiger ten val gebracht door graaf Warwick en in de Tower opgesloten.
Na drie maanden werd hij onder borgtocht vrijgelaten, wist zich in de gunst van Warwick te dringen en werd 15 Sept. 1550 een van ’s konings twee secretarissen. Hij keerde zich echter tegen Warwick, nu Lord Northumberland, wat betreft de troonopvolging van Maria (de Bloedige), die hij wenste te erkennen; vandaar dat hij, hoewel afgetreden, onder deze koningin invloedrijk bleef, nog te meer, doordat hij zich Katholiek voordeed. In het einde van haar regering intrigeerde hij met Elizabeth en toen deze het bewind aanvaardde, benoemde zij hem tot staatssecretaris in werkelijke dienst en vervolgens (1572) tot grootschatmeester; eigenlijk was hij haar eerste minister. Als een degelijk en verstandig man van zaken was hij met onvermoeide ijver werkzaam, zonder zich om de luimen van zijn vorstin te bekreunen, hoewel hij steeds met grote nauwgezetheid haar belangen behartigde.
Want hij was geheel de politicus, zoals Elizabeth die verlangde; uiterst voorzichtig koos hij overal de middenweg en lette, als zij, vóór alles op het handhaven van de rust, gehoorzaamheid aan de kroon en liefst vrede naar buiten. Zo in het kerkelijke, waar hij Anglicaans was en alles gedaan heeft tot bevestiging van de Episcopale kerk, maar meer tegen het Katholicisme dan positief Protestants. Soms moest hij de koningin tot daadwerkelijk optreden overhalen, en hij deed dit met kracht, daarbij de schijn bewarend, dat zijzelf handelde: aldus in zijn politiek jegens Schotland, waar hij bepaald ingreep, en in het proces tegen Maria Stuart, waar hij de samenzweringen ontdekte en het doodvonnis der Schotse koningin doorzette. Evenzo tegen Spanje, waarmee hij zo lang mogelijk de vrede bewaarde.
Hij was een voorstander van directe hulp aan de Nederlanden. Reeds in 1571 had Elizabeth hem tot lord Burghley (of Burleigh) en tot pair van het rijk benoemd. Zijn zoon Robert Cecil, graaf van Salisbury, was geruime tijd gezant in Frankrijk, werd in 1596 tot staatssecretaris benoemd, verwierf de grafelijke waardigheid en overleed in 1612. Het was hem gemakkelijk de plaats van zijn vader in 1598 in te nemen.Lit.: M. A. S. Hume, Great Lord Burghley (1898); Jessopp, Life of Lord Burghley (1904); G.
R. Dennis, The house of Cecil (London 1914); A. G. Smith, William Cecil, the Power behind Elizabeth (London 1934).
