Nederlands politicus (Gulpen 20 Nov. 1862 - Bloemendaal 29 juni 1947), was één der leidende figuren uit de SociaalDemocratische Arbeiderspartij. Tijdens zijn opleiding als typograaf maakte hij zich diverse talen eigen en kwam hij in aanraking met de arbeidersbeweging (1883, Luik).
In 1884 richtte hij de Maastrichtse afdeling van de Bond voor Algemeen Kies- en Stemrecht op, zes jaar later redigeerde hij er zijn eigen propagandistisch blad, De Volkstribuun. Weldra verzamelde hij een groep aanhangers tot de Maastrichtse afdeling van de Soc. Dem. Bond. Bij de twisten in deze organisatie keerde hij zich tegen de tot het anarchisme neigende Domela Nieuwenhuis, en werd medeoprichter van de S.D.A.P. Door propagandistische, journalistieke en parlementaire arbeid heeft hij deze partij, waarvan hij van 1906- 1925 voorzitter is geweest, intens en trouw gediend. Hij was redacteur van Het Volk sinds 1901, van De socialistische Gids sedert 1916.
In 906 werd hij gekozen tot lid van de Amsterdamse, in 1927 van de Haagse gemeenteraad. Als wethouder van Publieke Werken heeft hij te Amsterdam o.a. het naar hem genoemde bos in een moderne arbeidersbuurt van Amsterdam-Noord doen aanleggen. Met een kleine onderbreking, gedurende welke hij lid van de Eerste Kamer was, heeft hij van 1909-1937 in de Tweede Kamer zitting gehad.
Voor de ontwikkeling van het socialisme in Nederland is zijn betekenis vooral gelegen in zijn strijd tegen het anarchisme na de spoorwegstaking van 1903, en zijn bewuste partijkeuze tegen de linkse Marxisten, die mede vooral door zijn toedoen in 1909 een eigen politieke groepering vormden. Sedert Wereldoorlog I de betekenis van de nationale verdediging erkennend, was hij tevens een der aanvankelijk weinigen in de S.D.A.P. die voor deelname aan een „burgerlijke” regering pleitten. Van 1923-1930 vertegenwoordigde hij zijn partij bij de Social. Intern.
FR.DE JONG EDZ
Bibl.: Het Kapitalisme in Ned. (Rotterdam 1906); Klanken v. strijd, artikelen en schetsen bijeengegaard uit de geschriften v. W. H. V. (Amsterdam 1908); De Dageraad der Volksbevrijding, schetsen en taferelen uit de social, beweging in Ned., 2 dln (19021905), met vervolg: Die onze Kracht Ontwaken deed, gesch. der S.D.A.P. in Ned., 3 dln (Amsterdam 1924-1939); Mijn herinneringen als typograaf (Amsterdam 1936).
