Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

VETORECHT

betekenis & definitie

(Lat.: veto, ik verbied; met deze formule verklaarden in het oude Rome de tribuni plebis besluiten van magistraten ongeldig) noemt men het recht, aan een lid van een college of een buiten het college staand ander orgaan toekomend, om de werking in rechte van door het college genomen besluiten te verhinderen. Voorbeelden: de weigering van de president der V.S. tot ondertekening van een wet, welke door het Congres is tot stand gebracht; het voorschrift in art. 27 v. h.

Handvest der Verenigde Naties, voorschrijvend, dat besluiten van de Veiligheidsraad over alle andere aangelegenheden dan procedurekwesties genomen zullen worden met een meerderheid van zeven stemmen, waaronder de stemmen der (vijf) permanente leden.Een vetorecht heet suspensief, als het besluit, waartegen het veto is uitgesproken, door een hernieuwde uitspraak van het college, waarin het oorspronkelijke besluit was genomen, eventueel met versterkte meerderheid, of door een beslissing van een derde orgaan (bijv. een referendum), alsnog in werking kan treden. Anders is het vetorecht absoluut. Het hierboven genoemde veto van de president der V.S. is suspensief (het vervalt door een in beide Huizen van het Congres met 2/3meerderheid genomen besluit), dat van de permanente leden in de Veiligheidsraad is absoluut.

Bij de pauskeuze is het uitspreken van een veto streng verboden. In de pauselijke constitutie Commissum nobis van 20 Jan. 1904 werd reeds door Pius X elk zgn. vetorecht der wereldlijke souvereinen definitief afgeschaft en het verbod werd op 25 Dec. 1904 in de constitutie Vacante Sede Apostolica van dezelfde paus bekrachtigd. Bij de nieuwe bepalingen omtrent de regeling van het conclaaf, vervat in de constitutie Vacantis Sedis Apostolicae van 8 Dec. 1945, wordt aan de kardinalen nogmaals het voorschrift gegeven er bij een vacatie van de H. Stoel voor te waken, dat geen enkel veto of andere vorm van uitsluiting zou worden geformuleerd, en tevens wordt het verzoek tot hen gericht om hetzij vóór, hetzij tijdens het conclaaf elke poging te signaleren, welke aangewend zou worden om de pauskeuze te beïnvloeden.

< >