Zwitsers Alpenkanton, een der drie oorspronkelijke kantons van Zwitserland, groot 1074 km2, met (1950) 28556 overwegend R.K., Duits sprekende inw., hoofdstad Altdorf. Het kanton omvat het door bergen ingesloten hoofddal en nevendalen van de Reuss van de St Gotthard tot aan de Urnersee (een uitloper van het Vierwoudstedenmeer) en de Umerboden, ten O. van de Klausenpas.
Het gehele kanton bestaat uit bergland, slechts 53 pct van de bodem is geschikt voor landbouw. Middelen van bestaan zijn bosbouw, veeteelt, ontginning van graniet- en gneisgroeven, houtindustrie, kabel- en gummi-industrie, munitiefabricage (dynamiet) en vreemdelingenverkeer. De hoofdverkeersroute wordt gevormd door het Reussdal, waardoor de St Gotthardspoorweg en een autoweg lopen, verder door de Furka-Oberalpspoorweg en -autoweg, de Susten- en Klausenstrasse en de Axenstrasse. Tot 1928 werd de hoogste wetgevende macht in het kanton gevormd door de Landesgemeinde, bestaande uit de stemgerechtigde burgers, die in Mei in Altdorf in de open lucht vergaderde.Uri wordt voor het eerst genoemd in 732. In 853 werd het door Lodewijk de Duitser aan de Fraumünster-abdij van Zürich geschonken. In 1231 „reichsunmittelbar” geworden, ging het in 1291 met Schwyz en Unterwalden het eeuwig verbond aan, waaruit de Zwitserse republiek is voortgekomen. In de 15de en 16de eeuw was Uri voorstander van gebiedsuitbreiding (verovering van Ticino). In de Hervormingstijd bleef het evenals de andere Woudkantons aan het Roomse geloof trouw. Tijdens de Helvetische republiek werd Uri aanvankelijk als afzonderlijk kanton opgeheven. De Bemiddelingsakte van 1803 en het Bondsverdrag van 1815 herstelden Uri als afzonderlijk kanton. Van 1845-1847 behoorde Uri tot de „Sonderbund”. In 1850 werd een grondwet afgekondigd, die in 1888 en 1929 werd herzien.
Lit.: K. F. Lusser, Gesch. des Kantons U. (1862); J. Müller, Sagen aus U., 3 dln (1926-’45); L. von Matt, U. (Basel 1946), met lit.opg. Tijdschrift: Hist. Neujahrsblatt v. Uri (1895 e.v., Neue Folge 1946 e.v.).
