kloosternaam : Thérèse de l’Enfant Jésus, bekend als „de kleine Theresia”, Heilige (Alençon 2 Jan. 1873 Lisieux 30 Sept. 1897), heette in de wereld Marie Françoise Thérèse Martin en trad reeds op 15jarige leeftijd met pauselijke dispensatie in het klooster der Ongeschoeide Carmelitessen van haar toenmalige woonplaats Lisieux. Zij bereikte haar heiligheid langs haar zgn. „kleine weg” van de volmaakte nederigheid en eenvoud, geheel onbewust en zonder enig vermoeden, zelfs niet van haar medezusters, dat zij iets buitengewoons deed.
Ondanks die verborgenheid verwekte zij een in de kerkgeschiedenis der laatste eeuwen ongewone religieuze beweging door haar nagelaten geschrift, getiteld Histoire d’une Ame, en door de massa-ervaring van haar wonderbaarlijke hulp na haar voorspelling van de „Pluie des roses” of rozenregen, door haar aangekondigd met de woorden, ontleend aan een oud heiligenleven, dat in het klooster aan tafel werd voorgelezen en het verhaal weergeeft van een zieke, die ten teken van gebedsverhoring rozen op zijn bed ziet vallen. Talloze verzoeken aan Rome waren oorzaak, dat paus Pius XI tegen de kerkrechtelijke gewoonte in reeds in 1923 de zaligverklaring en twee jaar later de heiligverklaring uitsprak. In 1927 werd zij uitgeroepen tot patrones van de missiën. Haar lichaam rust in de kloosterkapel van Lisieux, waar de tot haar eer onder architectuur van L. M. Cordonnier, die ook de ontwerper is van het Vredespaleis in Den Haag, gebouwde basiliek na vertraging door Wereldoorlog II op ii Juli 1953 werd ingewijd. Haar feestdag is 3 Oct.Bibl.: Histoire d’une Ame, bij wijze van „dodenbrief” na haar overlijden aan alle kloosters der orde gezonden, bestaande uit herinneringen aan de jeugd van Theresia, door haar in de laatste twee kloosterjaren opgetekend, waaraan zij op verzoek der priorin practische lessen over het kloosterleven toevoegde. Het werkje werd spoedig in bijna alle bekende talen vertaald. Een critische uitgave van het origineel bestaat echter tot heden niet. Een sterk vermeerderde uitgave van haar brieven verscheen in 1948 te Lisieux, ingeleid door André Lacombe. Werken, vert. d. Th. Keulemans, I: Inl., brieven en gedichten, II: Gesch. ener ziel (Bussum 1953).
Lit.: Biogr. o.a. d. Mgr Laveille (1925); H. Petitot (Paris 1926); W. Nigg, in: Grosse Heilige (1946; Protestants); O. Karrer (1948); Ida F. Görres, Das verborgene Antlitz (Freiburg in Br. 1946, met literatuuropg.; Ned. vert.: Utrecht 1951); M. M. Philippson (1946); M. van der Meersch (1947); H. Urs von Balthasar, Th. v. L. Geschichte einer Sendung (1950).
