zijn stoffen, die een pharmacologische uitwerking hebben, welke min of meer gelijkt op die van sympathicusprikkeling (z autonoom zenuwstelsel). Hiertoe behoort in de eerste plaats adrenaline; alle stoffen uit deze groep zijn chemisch verwant aan adrenaline.
Nor-adrenaline of arterenol ontstaat uit adrenaline door afsplitsing van een methylgroep; deze stof wordt waarschijnlijk in het lichaam gevormd op alle plaatsen, waar ook adrenaline ontstaat en heeft grote physiologische betekenis. Zij werkt sterker dan adrenaline op de bloedvaten in vernauwende zin en heeft dan ook meer invloed op de diastolische bloeddruk, maar werkt minder sterk op het hart. Terwijl deze stoffen, bij gebruik als geneesmiddel, dienen te worden ingespoten, kunnen ephedrine en ephetonine ook door de mond worden ingenomen; zij werken enigszins anders dan adrenaline en ook zwakker maar langduriger. Aleudrine (isopropylamine) wordt bij voorkeur onder de tong genomen en zou bij asthma bronchiale enkele voordelen hebben. Benzedrine of amphetamine (phenylisopropylamine) onderscheidt zich vooral door zijn prikkelende werking op de hersenschors. Het houdt de slaap tegen en bewijst daardoor nuttige diensten bij narcolepsie ; ook wordt het, met name de rechtsdraaiende isomeer (dexedrine), gebruikt om de eetlust te onderdrukken bij mensen met vetzucht. Van deze stoffen wordt veel misbruik gemaakt, o.a. door studenten bij examens (,,pep-pills”), veelal echter met averechts resultaat door de uitputting, die ontstaat als de slaap te veel wordt onderdrukt. Andere bekende sympathicomimetica zijn synephrine (syn. sympatol, adrianol), neo-synephrine, paredrinol (veritol), suprifen en corbasil. Men noemt de sympathicomimetica ook wel adrenergische middelen.
DR H. J. VIERSMA.
