Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 06-08-2022

Susa

betekenis & definitie

(Leliënstad), tegenwoordig al-Söes, gelegen aan de Kercha in Z.W.-Perzië, was oorspronkelijk de hoofdstad van het Elamietisch rijk, later van de Oudperzische provincie Susiana en sedert Cyrus het winterverblijf der Perzische koningen.

Zij lag in het midden van het land tussen de rivieren Choeaspes (thans Kercha) en Kopratas (thans Dizfóeled) en bezat een sterke burcht, waarin zich het koninklijk paleis en een schatkamer der Perzische koningen bevonden. Alexander veroverde Susa in 331 v. Chr.. Sjapoer II (309-379) liet de opstandige stad door olifanten in elkaar trappen en een nieuwe stad bouwen, die hij hoofdzakelijk met Romeinse krijgsgevangenen bevolkte (Iran-sjahr-Sjapoer). Susa werd in 638 door de Arabieren veroverd en als hoofdstad van de provincie Choezistan (= Arabistan) vervangen door Ahwaz. Zij bloeide echter desondanks, haar verval dateert eerst van de 15de eeuw. Sedert 1850 door Williams, Loftus en Churchill en sedert 1885 door Dieulafoy en De Morgan zijn niet alleen vondsten uit de Achaemeniedentijd gedaan, maar ook overblijfselen en inscripties gevonden, die tot de oudere Elamietische rijken behoren en die misschien tot 3000 v. Chr. teruggaan. Ook belangrijke Babylonische documenten zijn in Susa gevonden, o.a.de beroemde wettencodex van Hammoerabi (ca 2100 v. Chr.).

Een zeer merkwaardig document is een in 1929 door Scheil voor het eerst gepubliceerde stichtingsoorkonde in het Oudperzisch, Elamietisch en Assyrisch, waarin door koning Darius in detail wordt aangegeven met welke bouwstoffen het paleis is opgetrokken en welke arbeiders der verschillende tot het rijk behorende volken hebben medegewerkt aan de bouw. Volgens Mohammedaanse traditie ligt de profeet Daniël bij Soes begraven (z ook Perzië, kunst).

Lit.: M. Streek, Art. al-Süs in Enz. d. Islams IV (Leiden 1934).

< >