Engels schrijver (Bristol 12 Aug. 1774 - Keswick 21 Mrt 1843), geraakte in geestdrift voor de Franse Revolutie en wilde met Coleridge, zijn latere zwager, naar Amerika emigreren om een soort communistische staat te stichten. Maar een oom nam hem mee naar Portugal (1795); daar legde hij de grondslag voor zijn grote belezenheid in de Portugese en Spaanse letterkunde.
Hij was trouwens bekend met vele talen, o.a. Nederlands. In 1803 vestigde hij zich in Keswick in het Lakedistrict, waar hij naast zijn gezin ook dat van Coleridge moest onderhouden. De kwaliteit van zijn werk moest onder dit alles lijden; de quantiteit is enorm. In 1807 ontving hij een staatstoelage; in 1813 werd hij poet laureate. Als zodanig schreef hij na de dood van George III zijn Vision of Judgement, waarmee Byron in een gelijknamig gedicht onbarmhartig de draak stak.
Southey was in zijn tijd een der belangrijkste figuren van de Romantiek in Engeland; zijn roem is sedertdien sterk getaand. Zijn episch gedicht Thalaba the Destroyer (1800) had grote invloed op de jonge Shelley. Zijn historische werken hebben nog waarde door hun voorbeeldige stijl.Bibl. (voorn. werken):
balladen: The Battle of Blenheim; King of the Crocodiles;
epen: The Curse of Kehama (1810); Roderick, the Last of the Goths (1814);
hist. werken: Life of Nelson (1813); Life of Wesley (1820); History of the Peninsular War (1823-’32). Voorst het mengelwerk The Doctor (7 dln, 1834-’47; verkort tot 1 dl, 1930). Poetical Works (10 dln, 1837-1838).
Lit.: E. Dowden, S. (1888); W. Haller, The early Life of R. S. (1774-1803) (Columbia 1917).
